Existen tantos tipos de benestar psicolóxico como persoas hai no mundo. O benestar psicolóxico ou tamén chamado subxectivo, é un constructo complexo e multidimensional relacionado directamente coa propia experiencia persoal e o consecuente funcionamento vital óptimo que cada un cre máis acertado en canto ás súas necesidades e desexos.
Índice de contenidos.
- O benestar psicolóxico desde diferentes perspectivas.
- Perspectiva hedónica do benestar subxectivo.
- Pespectiva eudainómica do benestar psicolóxico.
- Emocións positivas e benestar.
- 10 factores que afectan o benestar psicolóxico.
O benestar psicolóxico desde diferentes perspectivas.
Para entender mellor o concepto de benestar psicolóxico podemos enfocar dúas perspectivas diferentes a hedónica e a eudaimónica.
Perspectiva hedónica do benestar subxectivo.
Desde este punto de vista equipárase a felicidade co benestar. Que cando estamos felices? Cando logramos o pracer e evitamos a dor, pero non referido ao compoñente físico senón á consecución ou non das metas ou os resultados aos que aspiramos e o reporte que nos supón. É dicir, sentirnos valorados polos nosos méritos.
Este tipo de benestar psicolóxico é máis coñecido como subxectivo e componse de:
- Satisfacción vital: o que cada un pensa sobre a súa propia vida.
- Satisfacción específica: como se atopan determinados aspectos importantes par a vida do suxeito (traballo, saúde, parella, familia, amizades, economía…)
- Afecto positivo: experimentar moitas emocións positivas pracenteiras.
- Afecto negativo: experimentar poucas emocións negativas displacenteras.
O que para min é benestar, non ten porqué selo para o veciño.
Perspectiva eudaimónica e benestar psicolóxico.
Neste caso, como diría o afamado humanista Abraham Maslow, o benestar psicolóxico céntrase na autorrealización e o desenvolvemento do verdadeiro potencial individual. O benestar psicolóxico conséguese cando unha persoa vive de acordo á súa propio self. É dicir, cando as actividades da súa vida son coherentes aos seus valores persoais. Neste caso os compoñentes do benestar psicolóxico son:
- Autonomía.
- Crecemento persoal.
- Autoaceptación.
- Relacións positivas.
- Competencia.
- Propósito vital.
>> Artigo relacionado: 25 cancións sobre a felicidade.
Aspectos comúns a ambas as perspectivas:
A felicidade depende das dimensións frecuencia e intensidade. As persoas que experimentan máis felicidade non son aquelas que o fan de maneira intensa senón aquelas que experimentan emocións positivas máis frecuentemente a pesar de ser de maneira menos intensa.
As persoas somos capaces de adaptarnos ás situacións da contorna (xa sexa en positivo ou negativo) pero retornamos á nosa liña basee de benestar psicolóxico ou felicidade.
Si traballamos coas nosas emocións e estado anímico podemos conseguir que esa liña basee de felicidade increméntese paulatinamente, abrigo naqueles casos nos que non se percibe benestar como tal ou existe algunha carencia.
>> Artigo relacionado: A enerxía emocional e os estados de ánimo.
Emocións positivas e benestar.
Distinguir entre emocións positivas e negativas é de vital relevancia para saber o noso limiar de benestar psicolóxico. Cantas máis emocións positivas sintamos máis benestar físico e psicolóxico. Iso si, debemos ter en conta tamén a función adaptativa das emocións negativas.
As emocións positivas teñen efectos sobre a saúde física, o sistema imnológico vese incrementado grazas a elas polo que forman parte da nosa barreira defensiva contra enfermidades. Ademais, as emocións positivas proporcionan información que se reforza de forma pracenteira polo que inflúe directamente na nosa conduta e estado interno.
Existen centos de emocións que se combinan entre elas, como se representa na roda das emocións de Plutchik, pero imos mostrar algúns exemplos entre emocións positivas e negativas para que quede o concepto claro:
Emocións positivas.
- Amor
- Alegría
- Afecto
- Compaixón
- Esperanza
- Liberdade
- Logro
- Xustiza
- Agradecemento
- Aceptación
- Acompañamento
- Bondade
- Admiración
- Amabilidade
- Alivio
- Orgullo
- Empatía
- Apego
- Aprobación
- Honestidade
- Humildade
- Tolerancia
- Motivación
- Felicidade
- Firmeza
- Fortaleza
- Autonomia
- Honorabilidade
- Optimismo
- Satisfacción
- Seguridade
- Simpatía
- Cariño
- Estima
- Comprensión
- Entusiasmo
- Solidariedade
- Respecto
- Paixón
- Paz
- Pracer
- Compromiso
- Ilusión
- Interese
- Confianza
- Apoio
- Contento
- Dignidade
Emocións negativas
- Tristeza
- Melancolía
- Abandono
- Aburrimento
- Abuso
- Ausencia
- Necesidade
- Desmotivación
- Angustia
- Agresión
- Abafo
- Ansiedade
- Noxo
- Vinganza
- Vergoña
- Baleiro
- Hostilidade
- Humillación
- Temor
- Terror
- Traizón
- Magoa
- Manipulación
- Medo
- Frustración
- Furia
- Soidade
- Rancor
- Rabia
- Pena
- Odio
- Enfado
- Engano
- Tensión
- Duelo
- Enojo
- Envexa
- Desconfianza
- Impotencia
- Desconcerto
- Inferioridade
- Ira
- Irritación
- Celos
- Culpa
- Derrota
- Dor
- Decepción
10 Factores que afectan o benestar psicolóxico.
A modo de resumo mostramos algúns dos factores máis importantes de face a conseguir un estado psicolóxico de benestar óptimo:
- O benestar, a felicidade e o afecto positivo están relacionados con compoñentes da personalidade como a extraversión e a afabilidad.
- Poderíase dicir que a felicidade se explica nun 50% por factores xenéticos.
- O incremento da riqueza persoal non se asocia a aumentos na felicidade.
- A consecución de metas, máis que no diñeiro, é o que máis se asocia co benestar psicolóxico.
- O crecemento persoal cara a metas intrínsecas está máis asociado que o progreso relacionado con metas extrínsecas.
- A nivel colectivo e de sociedade, existe unha correlación positiva entre riqueza e felicidade. Con todo, non é do todo certo xa que nos países ricos o nivel económico non correlación tan positivamente coa felicidade que nos países pobres. Isto é debido a que nos pobres o diñeiro facilita o acceso a necesidades primarias que xa teñen como habituais en países desenvolvidos, polo que perde a súa capacidade de relación subxectiva coa felicidade.
- Ter relacións interpersoais íntimas correlaciona cun estado positivo de benestar psicolóxico ao ser as relacións sociais unha necesidade humana básica, a condición de que estas sexan de calidade. Demostrouse que ter relacións íntimas mellora os niveis de afrontación fronte á tensión.
- O afecto positivo relacionado coa consecución de metas é menor cando estas son demasiado fáciles ou demasiado difíciles, é dicir o seu nivel de reto non é apropiado á situación.
- As metas de evitación (quero conseguir non fumar) asócianse con menor benestar que as de aproximación (quero terminar os meus estudos universitarios).
- As metas persoais relacionadas coa automotivación ou a autonomía persoal (self) relaciónanse máis directamente coa felicidade que as que non. Por exemplo, lograr un obxectivo da túa propia empresa non é o mesmo que lograr un obxectivo de venda si es comercial doutra empresa.
>> Artigo relacionado: Técnicas de incremento da motivación