A enerxía emocional e os estados de ánimo.

As emocións implican unha gran actividade mental e orgánica, por tanto son comparables a fontes de enerxía que se traduce en impulsos para indicar o que sucede ao noso ao redor. Esta enerxía emocional podemos dicir que é como a electricidade, cuxos impulsos nos motivan, que nos moven, que nos informan e manteñen alerta de face a dar resposta aos estímulos, prepárannos ante diversas situacións co obxectivo de adaptarnos ás mesmas.

A enerxía emocional, fonte de enerxía renovable.

Como todo esforzo enerxético, ten os seus límites e esgótase, a fortuna é que é capaz de rexenerarse. Poderiamos dicir que a enerxía emocional é unha fonte de enerxía renovable. Como o vento, como o mar, como o sol, só necesita das ferramentas e condicións necesarias para producir de novo enerxía, xa sexa positiva ou negativa.

Canto máis cansos atopámonos máis deprimidos sentimos, máis problemas atopamos onde non os había e máis irritados pómonos. A enerxía emocional está co depósito na reserva. As persoas non temos un chivato da gasolina, como o coche, que nos avise cando o combustible emocional acábase. O que si podemos facer é desenvolver a nosa intelixencia emocional para aprender a controlar cando debemos botarlle gasolina de novo ao depósito das emocións e así evitar quedarnos tirados no medio do camiño.

>> Artigo relacionado: A teoría das intelixencias múltiples, de Gardner.

É importante saber controlar as nosas emocións para guiar a enerxía que liberan e a tensión que producen, e así evitar que que a nosa capacidade de vixilancia, o noso rendemento cognitivo e o noso benestar persoal e interpersoal véxase afectado pola falta de combustible no depósito das emocións.

Cal é a ferramenta que usas para cargar de batería o teu teléfono móbil? O cargador. Pois, do mesmo xeito que para cargar o móbil temos unha ferramenta, para controlar a nosa enerxía emocional dispomos da intelixencia emocional, que por fortuna se pode desenvolver ao longo de toda a vida.

Coñecer a nosa intelixencia emocional esixe capacidade de autoobservación. O noso estado de ánimo vese influído pola enerxía e a tensión que se xeran procedentes do uso constante das nosas emocións que tratan de dar resposta a todos os estímulos que nos chegan. Normalmente, estas sensacións son de pouca intensidade pero cando o estímulo que as provoca é o suficientemente intenso pode chegar a atafegarnos e bloquearnos. Os estados de ánimo móvennos a botar esa gasolina que nos falta e regular a tensión, pero debemos aprender a controlar como facelo porque un coche a gasolina non funcionará con gasolina.

Ás veces hai que gastar a enerxía, outras veces recargala e outras regulala. Por exemplo, cando nos atopamos deprimidos podemos sentir a necesidade de que alguén de confianza consólenos ou anime. Con todo, nestas situacións é moi común que a falta de control da enerxía fáganos difícil separar as sensacións corporais (canso, famento…), das cognitivas (nervioso, distraído…) e das propias emocións (frustrado, ansioso, irascible…). Non existe autorregulación.

>> Artigo relacionado: La rueda de las emociones, de Robert Plutchik.

Estados básicos da enerxía e tensión.

O psicólogo americano, Robert E. Thayer (1935-2014) estudou en profundidade os estados de ánimo desde unha perspectiva biopsicológica. Thayer identificou catro tipos de estados básicos de enerxía e tensión que poden favorecer ou alterar a nosa intelixencia emocional. Dous deles poden influír negativamente no noso rendemento e benestar persoal: enerxía tensa e cansazo tenso; mentres que os outros dous poden servirnos para fortalecernos e mellorar a nosa competencia: enerxía tranquila e cansazo tranquilo.

Enerxía tensa.

Alta tensión e alta enerxía. É un estado de ánimo que se caracteriza por unha sensación de excitación agradable e de poder. A enerxía física é elevada mesmo cando a tensión e cansazo tamén o son. Neste estado, a persoa tenden a esforzarse por conseguir o que se propón pero sen reflexionar no que fai. A tensión física pode provocar a perda de atención a outras necesidades, propias e dos demais e terminar por chegar a un estado de esgotamento total.

Cando sentimos enfrascados dentro dun proxecto ou traballo e non paramos nin para comer, nin durmir, deixando de lado outras obrigacións quizais máis importantes.

>> Artigos relacionados: Karoshi: cando o traballo mátache | Workaholism, adicción ao traballo

Enerxía tranquila.

Baixa tensión e alta enerxía. Predomina a serenidade e a sensación de dominio sobre nós. A tensión non existe e embárganos o optimismo, as sensacións corporais agradables e sentímonos vigorosos, con plenitude e benestar. Neste estado temos as reservas de enerxía ao tope, tanto a nivel mental como físico polo que as nosas capacidades aumenta, estamos máis vitais e creativos.

Poderiamos dicir que é o máis parecido ao que, en psicoloxía organizacional, coñécese como estado de flow.

Cansazo tenso.

Alta tensión e baixa enerxía. Sensación de cansazo xeral, sentimentos de fatiga, desánimo, nerviosismo capaces de minguar a nosa autoestima e facernos sentir incapaces nos nosos labores. O corpo e a mente pídennos un descanso ao longo do día, que se non llo damos faranos pasar unha mala noite.

Aqueles casos nos que a túa axenda diaria está até arriba de tarefas, as cales non son todas da túa devoción, e chegas a casa coas pilas descargadas. Con todo, non chegas a encher a túa batería e ao día seguinte has de empezar o día de novo sen haberche recargado nin mental nin fisicamente.

Cansazo tranquilo.

Baixa tensión e baixa enerxía. Neste caso, o cansazo é agradable, relaxado. É o momento no que che podes permitir descansar coa conciencia tranquila. Cando chegas a casa despois dun longo, pero produtivo día de traballo e bótasche no sofá a ver a túa serie favorita.

Parece obvio dicir que o que temos que fomentar son os estados de enerxía tranquila e cansazo tranquilo, tentado que os estados tensos sexan mínimos ao longo de todo o día. Conseguir cadrar a nosa ecuación emocional a algo parecido a isto:

(Tranquilidade x Enerxía) – (Tensión x Cansazo) = Motivación.

Durante o día para os móbiles temos baterías externas para cargalos, cal é a túa batería externa de carga de enerxía emocional?

_

Referencias:

Cooper R. K y Sawaf A(1998) Emotional Intelligence in Leadership & Organizations. Nueva York: Grosset/Putnam

Thayer R.E. (1989). The Biopsychology of Mood and Arousal. Nueva York: Oxford University Press.

Thayer R.E. (2001). Calm Energy. Nueva York: Oxford University Press.