Resiliencia: aprender do pasado para mellor o noso futuro

A resiliencia é a capacidade humana de sobreporse ás adversidades e crises persoais proxectándose cara ao futuro e aprendendo delas para conseguir unha mellora persoal grazas á experiencia. Todo o mundo ten esta capacidade polo que non é algo extraordinario, aínda que non todo o mundo sexa capaz de desenvolvela da mesma maneira.

Grazas á resiliencia as persoas somos capaces de seguir evolucionando e adaptándonos ao ambiente. Un gran exemplo foi a maneira que afrontamos e estamos a afrontar a crise actual derivada da pandemia provocada polo novo coronavirus. As crises polas que pasamos poden ser derivadas de distintos tipos de problemas xa sexan derivados de sucesos traumáticos, como un accidente ou unha enfermidade, ou por problemas nas nosas relacións interpersoais ou laborais.

As persoas resilientes non son superheroes, tamén sofren durante eses períodos difíciles problemas asociados como a ansiedade, ou desequilibrios emocionais que nalgúns casos requiren de apoio profesional. De feito, o saber solicitar axuda a tempo e ás persoas adecuadas é unha das características máis importantes que posúen as persoas cunha resiliencia alta.

Aprender do pasado: os obstáculos como trampolín resiliente

A nosa experiencia debe servir como motor que sirva para coñecer mellor os nosos puntos débiles e fortalezas para así reforzar a aprendizaxe cara a evitar erros pasados de maneira eficiente. Para iso, a mellor ferramenta é a toma de autoconsciencia persoal e emocional realizando exercicios de autoreflexión. Que contestarías ás siguientes preguntas?

• Cales foron os acontecementos máis difíciles ao longo da miña vida?
• Afectáronme a nivel emocional? social? económico?
• Me estresa pensar nesas eventualidades? Evito pensalas?
• Volvín a caer no mesmo erro varias veces?
• Canto importante foron as persoas que me rodean cando as cousas foron mal?
• Pedín axuda ante as adversidades?
• Como logrei superar os problemas?
• En que me apoiei para saír desa situación?

Estas e outras moitas preguntas poden ser de gran axuda para coñecer que camiño levounos á mellor solución para os nosos problemas de maneira que procesemos esa solución como válida para os seguintes problemas que teñamos, e non só iso, senón que a optimicemos e melloremos día a día a resolución de problemas. Sen esta autoreflexión vólvese máis difícil a aprendizaxe do que é verdadeiramente resolutorio para as nosas vidas.

Análise DAFO persoal: debilidades, ameazas, fortaleza e oportunidades persoais

A nosa vida é nosa mellor empresa persoal e si facemos un símil cunha das ferramentas máis comúns na xestión empresarial, podemos aprender da nosa experiencia realizando unha pequena análise DAFO persoal e identificar así os aspectos máis relevantes para mellorar día a día.

Debilidades dunha persoa

Primeiro toma nota e identifica aquelas cousas nas que crees que non es demasiado bo ou podes mellorar. Realizar unha autocrítica consciente daquelas debilidades que nos inflúen na vida é o primeiro paso para melloralas. Hase de ser sincero cun mesmo e anotar todo aquilo a mellorar, por moi pequeno que poida ser. Dun gran de area pódese facer unha montaña.

Por exemplo, anota aspectos da personalidade que poderías mellorar (a comunicación, a puntualidade, a organización, etc.). Tamén debes anotar aquelas cousas que só feixes por necesidade ou obrigación e supoñen un peso diario nas túas decisións así como outras habilidades que che gustaría dominar e a día de hoxe non o fas por falta de experiencia (por exemplo, a formación).

Ameazas: a ansiedade

En canto ás ameazas, a maior delas adoita estar ligada á propia ansiedade excesiva que xera preocupacións ante ameazas que quizais non o sexan tanto pero o noso nivel excesivo de alerta nos bloque e impide continuar coa nosa vida. Convertémonos en portadores de medo xeneralizado aínda que na maioría dos casos o único que fai é paralizarnos. Para evitar este medo, o mellor é localizar as posibles ameazas para analizalas e ver si realmente pódeno chegar a ser ou non.

É importante saber que si existen ameazas pero que non todas son tan acechantes como parecen. Analizalas previamente permitiranos ter un plan con previsión que nos dará maior estabilidade á hora de tomar decisións importantes na vida. Ademais, a nosa capacidade resiliente faranos tomar nota das ameazas pasadas para recolocalas e darlles o verdadeiro valor que se merecen, recolocalas ou eliminalas dos nosos plans porque non supoñen un perigo real.

Fortalezas: en que me diferencio dos demais?

Todos sabemos facer cousas ben, aínda que nos custa ás veces atopalas ou exteriorizarlas é importante localizar aquela pequena cousa que sei facer ben ou un pouco mellor que os demais e a partir dela explotar as nosas capacidades cara a áreas adxacentes a esa tarefa que dominamos ou sirva de trampolín xerador de novas ideas e fortalezas que quizais non nos dabamos conta que eramos capaces de explotar. A túa experiencia e a superación de problemas pasados será o teu mellor arma. Que calidades positivas ven as demais persoas da miña? De que estou orgulloso? Para isto podes preguntar a persoas de confianza que che axuden a valorarche de forma obxectiva.

Oportunidades: o camiño da resiliencia

Por último, debes pararche a examinar como aproveitar todas esas cousas boas (e malas) da miña persoa ou das miñas experiencias pasadas para coñecer mellor que oportunidades preséntansenos a partir de agora. Por exemplo, unha persoa que tivo un accidente de tráfico e debe pasar moito tempo en cama, en lugar de lamentarse, e coñecendo que teñen unha fortaleza na súa lectura, podería aproveitar para poder estudar e realizar un curso mentres realiza o repouso en casa. Ou doutra banda, unha persoa na mesma situación, pero que toma como referencia a súa debilidade ante a falta de formación podería no mesmo suposto aproveitar para sacar un curso adiante e avanzar na súa carreira profesional.

O que ao principio parecía un inconveniente na vida, e ségueo sendo, (o accidente) toma parte tamén dunha nova oportunidade persoal. É un caso que se deu moitas veces na actual crise sanitaria mundial, na que o feito de ter moito tempo en casa sen saír foi aproveitado para moitas persoas resilientes para realizar cursos ou aprender novas facetas das súas vidas ou mesmo nalgúns casos recobrar a comunicación con persoas que perdera.

Xestión emocional: clave para a superación das adversidades

Un dos alicerces do noso equilibrio persoal e o noso benestar é a correcta xestión das nosas emocións. Unha persoa cunha resiliencia alta adoita ter unha alta intelixencia emocional, pero entendida esta como unha capacidade que se pode traballar e mellorar polo que todo o mundo podería conseguir mellorar a súa xestión emocional. Os compoñentes básicos da intelixencia emocional: empatía, automotivación, autoconciencia emocional, autocontrol e as habilidades sociais; van ser un alicerce fundamental para a superación das fochancas que nos atopemos no camiño e para coñecer mellor como as vivencias pasadas leváronnos onde atopámonos e como poder avanzar grazas a elas.

Móveche cara atrás pero só para coller impulso cara adiante.