Para que non é e para que é unha técnica de dinámica de grupo.

Adóitase incorrer nun erro ao falar de “realizar unha dinámica de grupo” xa que as dinámicas de grupo danse sempre nos grupos, independentemente de que apliquemos ou non unha técnica. As dinámicas de grupo foron estudadas por primeira vez polo psicólogo alemán, nacionalizado estadounidense, Kurt Lewin (1890-1947), recoñecido como o fundador da psicoloxía social e promotor da psicoloxía da Gestalt. Deste movemento xorden as técnicas de dinámica de grupo.
Lewin aplicou a súa Teoría do Campo á paradigma das forzas sociais que emerxen nos grupos. Na súa teoría, afirmaba que as variacións individuais do comportamento humano en relación á norma son condicionadas pola tensión entre a percepción que o propio individuo ten de si mesmo e o ambiente psicolóxico no que se atopa, é dicir, o espazo vital.

A técnica de dinámica de grupo fai referencia ao como se organiza o traballo de grupo a través dun educador ou dinamizador para lograr alcanzar as metas que este se propón de forma eficaz. Devandito isto, quédanos claro que a denominación científica para esta rama da psicoloxía social é a de “técnica de dinámica de grupos” e non o coloquialmente chamado “dinámicas” ou “dinámicas de grupo”.

Para que se usan as técnicas de dinámica de grupo?

Os usos das técnicas grupales son múltiples e dependen sobre todo da creatividade do dinamizador para adaptalas aos contextos, persoas e obxectivos marcados. Non é o mesmo realizala no ámbito clínico que no laboral ou no educativo ou deportivo. Algunhas dos seus usos máis frecuentes son os seguintes:

1. Estimular e/ou reforzar a temática perseguida nun proceso de aprendizaxe.
2. Facer transferibles ou traducibles a situacións reais os conceptos teóricos.
3. Diagnosticar e desenvolver habilidades e actitudes especificas.
4. Avaliar o coñecemento.
5. Identificar as expectativas do grupo.
6. Fixar regras nun grupo.
7. Superar o estancamento da dinámica dun grupo.
8. Energizar ou preparar a un grupo para a aprendizaxe.
9. Diagnosticar e analizar procesos de dinámica de grupos.
10. Integrar a grupos de traballo, etc.

Para que non é e para que é unha técnica de dinámica de grupo.

Para entender as funcións e usos das técnicas de dinámicas de grupo imos expor primeiramente os seus malos usos:

As técnicas de dinámica de grupo NON SON PARA:

1. Xogar: non se utilizan cun obxectivo lúdico nin de diversión para facer máis ameno o traballo cun grupo. As técnicas de dinámica de grupos non son un xogo.
2. Fomentar o compañeirismo: mediante o uso destas técnicas só lograrase certa cordialidade e camaradería superficial.
3. Dar as opcións para poder falar e especular: non se usan para “encher tempo” ou realizar un traballo ou reunión de forma máis amena. O animador non pode reducir o seu traballo a isto exclusivamente.
4. Utilizalas de forma pura: a creatividade do dinamizador ha de estar presente e non realizalas de corrida segundo pon o libro de quenda.

As técnicas de dinámica de grupo SI SON PARA:

1. Dar seriedade e profundidade: búscase que os membros do grupo reflexionen de maneira sistemática. Pongámonos a pensar.
2. Crear grupo: non confundamos isto co mero compañeirismo, as técnicas son un medio para fortalecer as relacións humanas, profundar nelas e desenvolver actitudes de fraternidade e comuñón.
3. Superar o estancamento da dinámica dun grupo: como xa dixemos, as dinámicas ocorren sempre, unha técnica dinamizaraas. Movamos ao grupo e ás súas mentes.
4. Buscar solucións: se hai conflitos internos de grupo buscaranse as solucións a eses problemas de maneira que se favoreza a integración e a comunicación intragrupo. Isto beneficiará o desenvolvemento do sentido crítico das persoas do grupo e logrará un traballo en equipo máis efectivo.

Conclusións

Se vas aplicar unha técnica de dinámica de grupo has de ter en conta que:

1. Non todas as técnicas serven para todos os obxectivos.
2. Non todas as técnicas poden utilizarse en todos os lugares ou contextos.
3. As técnicas son só un medio, nunca un fin por se soas.

A partir destas pautas ponche a buscar e crear a túa propia técnica de dinámica de grupo ou collendo como base algunha das máis usadas: foro, conferencia, cuchicheo, debates, seminarios, entrevistas, clínica do rumor, Phillips 6/6, role-playing, brainstorming, estudos de casos, etc. Lembra apoiarche en profesionais da psicoloxía para o asesoramento ou impartición destas técnicas, axudarache adaptalas ás túas necesidades, obxectivo e grupo de persoas concreto. Se creativo!