Comunicación interpersonal efectiva: as máximas conversacionais.

Comunicar é a arte de facer partícipe a outra persoa do que uno mesmo sente, necesita ou ten, polo que manter unha boa comunicación interpersoal efectiva supón unha gran vantaxe en practicamente todos os ámbitos da vida. Pasámonos o 70% das nosas vidas comunicándonos de diversas formas xa sexa recibindo ou emitindo mensaxes a través de diversas formas de comunicación.

>> Artigo relacionado: 10 consellos para mellorar a comunicación. 

Estes son algúns dos principios polos que se rexen os procesos comunicativos.

Principio de racionalidade.

Trátase de interpretar a realidade que a outra persoa quere explicar máis aló do sentido literal das súas palabras. Por exemplo, si o teu les un ‘tuit’ dunha persoa que di “O Barça gañou a liga”,de primeiras non podes saber si a outra persoa está contenta ou alegre coa mensaxe que escribiu. Para sabelo necesitas analizar o contexto. Si o perfil do que o puxo é dun culé de pura raza ten claro que é unha mensaxe alegre. Con todo, si escríbeo un madridista quizais estea a ser sarcástico e crítico co seu equipo.

Por tanto, o principio de racionalidade fai referencia á imposibilidade de interpretar unha conduta sen partir dalgunha idea xeral de como funciona a mente da outra persoa que realizou esa conduta. Ser racional implica chegar a unha solución en base á nosa análise do contexto e os datos que temos para dar unha explicación o máis lóxica posible. O noso cerebro execútase de maneira simple e tenta realizar os cálculos co menos custo posible para dar unha solución rápida e vantaxosa.

Si ves a unha persoa agachada nun parque seguramente esteas a pensar que se lle caeu algo e estao buscando, pero…e si está a esconderse de alguén? Podería ser, pero buscas ser racional.

Principio de cooperación.

Cando emitimos calquera tipo de sinal comunicativa, xeralmente facémolo de forma voluntaria e instrumental, dirixida cara a un fin. O emisor da mensaxe quere que a outra acode enténdalle e o que o recibe quere entender o que se lle di polo que debe existir certo grao de coordinación e precisión. Como exemplo un grupo de música, cada instrumento está a comunicar unha mensaxe pero todos faio de forma coordinada para que soe ben. Pois o mesmo.

>> Artigo relacionado: Comunicación non violenta e asertiva.

Máximas conversacionales ou regras básicas para interpretar unha comunicación.

Basicamente, do que se trata é de expresar o que se quere dicir de forma clara, sen mentir, respectar o tema de conversación sen cambialo bruscamente e formular expresións sinxelas. É dicir, cumprir co principio de cooperación para que nos entendamos de forma coordinada, precisa e sen ambigüidades.

Pensa que ao emitir a información de forma clara o receptor entenderaa mellor polo que este feedback  positivo e proactivo vai ser beneficioso despois para cando volvas retomar a túa quenda de palabra.

Imos basearnos para explicar isto nas 4 regras básicas de Paul Grice formulou en 1975:

Máxima de calidade ou veracidade.

Non digas o que penses que é falso ou che falta evidencia adecuada que o contraste. Trátase de ser honesto sen dar rodeos.

Exemplo:

✔ “Parécesme unha moza moi guapa”.  Neste caso está ben usada porque realmente pensas que é guapa e tes a evidencia empírica de que o é.

✘ “Es unha moza que podería traballar en Vitoria Secret do guapa que es”. En serio? Tes probas? Poderiamos crer que podería ser certo pero creo que a conversación comezaría a ter certa incerteza.

✘ Outro exemplo sería cando se difunden as mensaxes de bulos

Máxima de cantidade.

Limítache a transmitir a información necesaria sen facer unha contribución máis ampla do que che require. Para que vas falar de máis?

Exemplo:

✔ A. “De que vai a serie de Netflix 13 Reasons Why?” ; B. “É un drama sobre os motivos polos que termina suicidándose unha moza adolescente”. Está ben usado porque se explica de forma concisa o tema sen entrar en detalles da serie que poden levar a spoilers  innecesarios. 

✘ Cando explicamos máis detalles da serie innecesarios é cando incorremos nunha violación da máxima de cantidade.

Máxima de relevancia. 

A información que compartes debe ter relación co tema e contexto da conversación. Así se poden ir enlazando temas dun a outro, pero sempre que o final dun teña coherencia co inicio do seguinte. A conversación será máis fluída. Normalmente isto salgue de forma natural, porque unha idea lévanos a outra parecida. Lembra, o noso cerebro é un artista de aforrar recursos.

✔ A. “Onde está a estación de tren?” ; B. “Non o sei, pero podes preguntar na aquela gasolineira e diranche mellor”. Realmente non sabes onde está a estación de tren, pero achegas información relevante para a pregunta formulada.

✘ A. “Onde está a estación de tren?” B. Non sei, pero o aeroporto está a subir aquela rúa. Ninguén che preguntou polo aeroporto.

Máxima de maneira ou modo. 

Evita a ambigüidade, se breve e claro. Dito así parece fácil, pero do que se trata é de ser conciso sen darlle voltas ao asunto ou meter elementos que non forman parte da conversación actual.

Exemplo:

Como quedou o partido?

✔ “Gañou o Barcelona 2-0, con goles de Messi e Luís Suárez”. Describe a pregunta de forma ordenada e concisa.

✘ “O partido foi moi equilibrado nun principio pero con certa superioridade do Barcelona que finalmente foi o que resolveu nos minutos finais o partido cos que sempre marcan.”  Realmente ou dixo como quedou o partido, parece que gañou o Barcelona pero non deu datos relevantes ao resultado.

Hai que ter en conta que as máximas conversacionales de Grice non sempre se cumpre xa que dependen do contexto e pódense violar a condición de que teñan sentido irónico ou unha finalidade concreta. Ademais, existen certas diferenzas culturais. É de todos sabidos que os arxentinos falan moito 😉 (isto sería unha violación da máxima de calidade xa que non temos a certeza de que todos os arxentinos falen moito, ou si?).