Teleformación: ventaxas e inconvenientes da educación a distancia

A formación é a base do crecemento global, o saber non ocupa lugar e é a mellor forma de progresar de maneira eficiente nunha sociedade que está nun movemento constante e que precisa dunha educación adaptada ás demandas e necesidades grazas ás novas tecnoloxías. Agora máis que nunca a educación a distancia cobra maior importancia e incorpórase de maneira natural ás nosas rutinas diarias, tanto a nivel profesional, educativo como persoal. É a era da teleformación ou educación a distancia, tamén chamada e-learning. 

A teleformación é o proceso de ensino-aprendizaxe realizada a través de internet, con axuda das tecnoloxías e de forma telemática, no que se ofrece ao estudante unha contorna educativa multidisciplinar, interactivo, dinámico e en constante actualización. O alumno é agora o verdadeiro protagonista da súa aprendizaxe.

>> Artigo relacionado: A miña experiencia na UNED

Vantaxes da educación a distancia ou teleformación

A versatilidade e facilidade da aprendizaxe que ofrece este sistema no que o estudante pode acceder practicamente en calquera momento e lugar do mundo é a gran vantaxe da teleformación. Hoxe en día o acceso á información é inmediato desde practicamente calquera dispositivo conectado a Internet. Outras grandes vantaxes deste tipo de ensino a distancia son:

Global, universal e de fácil acceso: educación a distancia sen distancias

A teleformación permite alcanzar a calquera persoa, colectivo e organización desde calquera sitio polo que o acceso á información amplía o seu acceso de forma practicamente ilimitada. Non existen xa barreiras nin de espazo nin de tempo para estudar e formarse. O feito de non ter que desprazarse facilita o acceso a persoas que non poden asistir de maneira presencial ou padecen algún tipo de incapacidade que non lles permite desplazazarse, que non formarse.

Sempre actualizados. O acceso a ferramentas de educación a distancia a través de Internet abre a información a todo o mundo e favorece unha actualización da mesma de maneira máis rápida e dinámica, acorde cos tempos e a sociedade que vivimos.

Flexible, tanto para docentes como alumnos

Os docentes e alumnos xa non teñen que estar pendentes dos horarios das clases xa que o acceso á mesma prodúcese de maneira constante as 24 horas do día. Por este motivo, poden acceder a impartir este tipo de ensino a distancia docentes que noutros casos non podería compaxinar as súas obrigacións coa formación así como as persoas que por traballo e outras imposibilidades non poden asistir. A aprendizaxe vólvese flexible polo que se adapta ás necesidades e vidas de cada persoa moito máis que cando se necesita acudir a clases presenciais a determinadas horas de maneira máis fixa ou constante.

Iso si, existen teleformaciones que de cando en vez esixen tamén conferencias, charlas ou tutorías presenciais en directo, para aclarar dúbidas ou outros motivos docentes, pero que en moitas ocasións mesmo se poden adaptar ás necesidades duns e outros. Un computador, un smartphone e unha conexión a Internet é suficiente para seguir avanzando nos nosos estudos.

>> Artigo relacionado: Telemarketing: como vender a distancia

Mellor seguimento do progreso grazas á tecnoloxía

As ferramentas de educación a distancia propoñen métodos de seguimento da evolución da formación dos seus alumnos apoiándose nas tecnoloxías. O profesor pode saber en todo momento en que punto atópase o alumno, que vai superando as diversas fases do plan de estudos ou autoevaluaciones que quedan rexistradas no sistema para a súa comprobación e en moitos casos para poder dar paso ao seguinte bloque de traballo.

Maior interactividade: a rede social educativa

Permiten manter un contacto permanente con profesores e outros alumnos a través de ferramentas como foros ou chats que achegan o estudo a unha rede de alumnos e profesores que en condicións presenciais adoita ser máis reducida. Moitas veces é máis fácil atreverse a preguntar unha dúbida a través dun foro ou chat que facelo en persoa acudindo ao despacho do profesor. As redes sociais poden usar a súa mellor cara para axudar a persoas cun mesmo obxectivo a coñecerse, sexan de onde sexan, grazas á tecnoloxía e  Internet. Nunca preguntar unha dúbida foi tan fácil, si quérese.

Material máis actualizado: a formación online está en constante progreso

O uso das novas tecnoloxías na formación de alumnos permite que se poidan actualizar os contidos de maneira máis constante así como os recursos educativos e ambientes de teletrabajo, como as intranets ou ferramentas de seguimento e avaliación. A adaptación ás necesidades dos alumnos e profesores realízase de maneira máis rápida favorecendo unha educación actualizada. Ademais, a alta demanda de cursos de formación online esixe ás institucións que os organizan ter os mellores temarios para que os seus alumnos elixan os seus plans de estudo.

Evita ademais que os docentes teñan que realizar tarefas repetitivas, como ter que dar a mesma clase en varios grupos. Este feito libérao de tempo e de tensión laboral para poder mellorar as seguintes formacións e investigacións sobre as temáticas.

Económico: estudar a distancia pode ser máis barato

O feito de poder evitar desprazamentos para docentes e alumnos, evitar alugueres de aloxamentos temporais para poder estudar ou mesmo que se necesita menos material impreso para o estudo economiza o estudo. Non sempre son máis baratos os cursos online, pero tamén en gran parte debido a que achegan material que doutra forma hai que compralo á parte da matriculación. Ademais, o tempo tamén é ouro polo que podemos organizar o noso tempo de maneira que nos axude a optimizalo, á parte de non gastar tempo en desprazamentos para podelo investir noutras actividades ou responsabilidades.

Vantaxes específicas para os alumnos a distancia.

Para un alumno, o feito de formarse supón pór nun balance os proles e contras. Algunhas das vantaxes xerais para o alumno a parte das xa mencionadas son estas:

• Permite compaxinar con outras actividades: traballo, outros estudos, familia, deporte, etc.
• Aprendizaxe personalizada: estudo cando e como quero. Adoita ser emparellado a un maior rendimento académmico.
• Automotivación: o feito de poderse organizar de maneira individual aumenta a motivación por emprender sen depender doutros factores. Todo depende da túa autonomía persoal e a túa forza de vontade. O cal é unha aprendizaxe que se pode transferir a outros aspectos da vida.
• Desenvolvemento de habilidades de procura de información.
• Mellor xestión da autoevaluación. Ao ser consciente dos avances mellórase a percepción do progreso e por tanto é un reforzo para continuar. En caso de non superar a autoevaluación sempre pode volver atrás para mellorar a aprendizaxe.
• Mellores datos en relación ao absentismo. Ao facilitar a asistencia a clases telemáticas a asistencia é maior que a que esixe un desprazamento ou atarse a horarios específicos, moitas veces que coinciden con outras actividades.

Inconvenientes da educación a distancia

Non todo van ser vantaxes en   a formación a distancia. Evidentemente, a formación presencial enriquece ao alumno e docente ao interactuar socialmente de maneira máis eficaz e realizando lazos de unión máis fortes entre as persoas, o cal tamén é un factor importante para o desenvolvemento dun proceso de ensino-aprendizaxe efectiva e comprometida.

Outro dos inconvenientes está relacionado precisamente coa tecnoloxía. A pesar de que un gran número de persoas ten acceso a ferramentas tecnolóxicas aínda que sexan sinxelas e ao uso de Internet, a realidade é que aínda existen moitas limitacións respecto diso e non chega por igual a todo o mundo. Esta capacidade tecnolóxica reducida pecha o campo da educación a distancia a un amplo número de persoas que si podían permitirse a educación presencial.

Canto mellor estea montado o curso online menos inconvenientes ou máis reducidos atoparanse os alumnos e profesores. Aínda así, os inconvenientes máis habituais para os alumnos son os que seguen:

• Requírese unha maior forza de vontade, independencia, responsabilidade e automotivación que aínda que a propia educación a distancia fortalécea nun primeiro momento é un problema para iniciar este tipo de estudos que implica un gran nivel de auotgestión. Non hai ninguén que tire de ti para comezar un proxecto que depende só dun mesmo.
• Ao eliminar o contacto presencial elimínase a socialización que en moitas ocasións é o primeiro motivante para realizar a formación, mesmo máis que o feito de querer aprender os contidos do curso.
• Maior desorientación e dificultade para buscar información. Si non se usan as ferramentas correctamente ou o curso non as ofrece de maneira eficiente o alumno pode non saber onde recorrer para resolver as dúbidas polo que xerará unha perda de tempo considerable neste aspecto e o posible aburrimento ou frustración para o alumno. Todo isto evítase elixindo cursos cunha boa estrutura e profesionais detrás que apoien ao alumno en todo momento.
• Maior tentación á distracción. Cando estudamos en grupo, o propio grupo tira dun para porse a estudar. Por iso imos estudar ás bibliotecas. Con todo, o feito de estar só pode dispersar máis a mente e porse a realizar outras tarefas ou postergalas para xogar ou perder o tempo máis facilmente. É máis difícil concentrarse si esa motivación grupal presente.
• O cansazo por pasar tantas horas nun computador, a tensión por non saber utilizar correctamente a tecnoloxía e o tempo dedicado, ás veces sen froito, pode dar lugar a períodos de ansiedade que non poden ser paliados polas comunicacións verbais con outros alumnos. Isto pode provocar abandono pola frustración de non ser capaz de superar os cursos de maneira autónoma.
• Copiar. Si, é máis fácil falsear autoevaluaciones, traballos ou mesmo exames. Evitar isto é parte da evolución das ferramentas de  educación a distancia, pero vai depender sempre da vontade do alumno por aprender de maneira ética. Ao final é beneficio para el mesmo.
• Problemas tecnolóxicos. Non só para os alumnos que necesitan da tecnoloxía e a súa actualización para poder adaptarse ás esixencias deste tipo de formación, senón tamén para as institucións que as imparte que deben mellorar os seus equipos informáticos e formar aos seus profesores na utilización dos mesmos.