Que é a neuropsicoloxía?

A neuropsicoloxía é unha disciplina científica que se centra no estudo das bases neurológicas dos procesos psicolóxicos tales como as funcións cognitivas, emocionais ou comportamentales. A neuropsicología é unha ciencia interdisciplinar que recoller achéguelos da neurología e da psicoloxía para coñecer mellor o funcionamento do noso cerebro desde un punto de vista neuroanatómico e fisiobiológico para dar unha descrición detallada que posibilite a realización de diagnósticos, avaliacións e tratamentos de pacientes con danos cerebrais ou achegar outros coñecementos sobre o noso cerebro que achegue valor a outras disciplinas relacionadas.

Que estuda a neuropsicología?

A formación en neuropsicoloxía céntrase principalmente no estudo das funcións cognitivas e as súas posibles alteracións que poidan desencadear en diferentes neuropatologías do sistema nervioso (amnesias, agnosias, afasias, etc.), para a partir de aí crear técnicas, ferramentas e tratamentos de rehabilitación.

Cando falamos de funcións cognitivas referímonos principalmente aos procesos psicolóxicos que nos permiten interactuar co medio e desenvolver as nosas capacidades intelectuais. Existen oito principios psicolóxicos básicos:

1. Percepción.
2. Atención
3. Linguaxe
4. Pensamento
5. Aprendizaxe
6. Memoria
7. Motivación
8. Emoción

A partir destes procesos psicolóxicos básicos creamos as funcións cognitivas relacionadas con cada unha delas. A percepción é a capacidade de organizar os datos que proceden do exterior para procesar os estímulos que nos rodean. Dentro do ámbito da atención inclúense funcións como a atención focalizada, a concentración, a atención selectiva ou o estado de alerta. O estudo da linguaxe abarca aspectos como a semántica, a prosodia, fluidez ou a fonología. O pensamento dá sentido a   á información que percibimos e ordénaa. Pola súa banda, os procesos de aprendizaxe son necesarios para interiorizar novos coñecementos, condutas e destrezas que posteriormente pasarán a ser almacenadas na nosa memoria para poder logo recuperar esa información. A motivación encargarse pola súa banda de xerar os recursos necesarios para que o corpo realice unha conduta cara a uns obxectivos. Por último, mediante a emoción somos capaces de reaccionar aos estímulos externos para adaptarnos ás demandas do noso ambiente.

Todas estas funcións que interaccionan entre elas para conseguir que o ser humano sexa funcional é o que tratan de estudar lvos neuropsicólogos  para saber cómo prodúcense no noso cerebro e poder comprender e avaliar mellor o que supoñen as desviacións patolóxicas e as psíquicas xa sexan debidas a procesos congénitos, enfermidades ou accidentes con dano cerebral adquirido.

A neuropsicología, unha ciencia interdisciplinar

Os neuropsicólogos traballan de maneira interdisciplinar xa que reciben achegas non só da neurología e a psicoloxía senón tamén doutras ramas relacionadas co estudo do cerebro como a bioloxía, a química, a farmacoloxía, etc. Además, os tratamentos relacionados co dano cerebral van unidos do traballo doutros profesionais como neurólogos, neurocirurxiáns, fisioterapeutas, terapeutas ocupacionais, logopedas ou mesmo profesionais da educación física.

Tampouco podemos esquecernos de que o estudo do cerebro e de como o seu funcionamento afecta directamente ao noso comportamento non só abarca a neuropsicoloxía clínica, senón que ademais é de gran interese para outras ramas distantes ao relacionado unicamente coa saúde, como pode ser a mercadotecnia (neuromarketing) ou as neurociencias aplicadas á mellora deportiva de atletas.

Instrumentos de investigación en neuropsicoloxía

Os neuropsicólogos utilizan técnicas baseadas na tecnoloxía que avanzan e actualízanse ao longo dos anos a medida que se melloran as capacidades computacionales de procesamiento da información e os medios tecnolóxicos. Os instrumentos máis utilizados no ámbito da neuropsicología son o electroencefalograma (EEG), a tomografía axial computarizada (TAG); as imaxes por resonancia magnética (MRI); a tomografía por emisión de positrones (TEP) e a imaxe por resonancia magnética funcional (fMRI). Todas elas co obxectivo de monitorizar, analizar e poder ver da forma máis fiel posible o noso cerebro para confeccionar un mapa do mesmo que nos faga entender mellor o seu mecanismo interno.