A falacia das preocupacións na ansiedade

Na nosa sociedade é común que a xente aplique o termo ansiedade de forma demasiado xeral e para explicar multitude de situacións, quizais moitas veces porque nos movemos baixo etiquetas sociais e necesitamos que algo identifique sempre aquilo que nos ocorre, que o justifique. Con todo, en moitos deses casos é unha conceptualización errónea dun problema que quizais non é tan grave nin chegue a poder ser diagnosticado como trastorno de ansiedade, dentro do seu abanico de posibilidades dentro do espectro ansiedade.

O tema que nos incuben neste post é sobre as falacias nas crenzas que teñen as persoas que sofren trastorno de ansiedade xeneralizada sobre as preocupacións. Cabe lembrar que as preocupacións excesivas son peza fundamental para o diagnóstico deste trastorno.

Poderiamos dicir que existen 7 crenzas falsas principais:

1. Pensar que preocuparse pode axudar a descubrir medios que eviten aquilo que se teme.

2. Usar a preocupación como medio para a resolución de problemas.

3. Usar a preocupación como método de motivación para lograr un fin.

4. Prepararse para o que vén e protexerse así de emocións negativas.

5. Preocuparse por un mesmo para evitar a ocorrencia de consecuencias negativas.

6. Usar a preocupación para evadirse doutros pensamentos máis perturbadores.

7. Pensar que a preocupación é un trazo positivo da personalidade, preocuparse como sinónimo de responsabilidade.

Antes de dar paso a desmentir estes puntos, convídovos a que o lector reflexione sobre se usou estas estratexias algunha vez como xustificación das súas preocupacións. É de destacar que estas preocupacións teñen un efecto sobre as condutas do individuo como é a redución do procesamiento emocional, condutas de seguridade ou de evitación, deteriorio en execución de tarefas, menor concentración, irritabilidad, perturbacións do soño, etc… Nalgúns casos chéganse a crear metapreocupaciones, a preocupación por preocuparse, que daría suficiente tema para outro post.

En canto aos puntos anteriores deixo a reflexión:

1. Preocuparse por descubrir medios normalmente xera aínda máis medos que normalmente non se producen. Se te pasas o día preocupándoche por cousas é moi probable que che xurdan novos medos antes descoñecidos. Imaxínache que estás de exames e preocúpasche polo método de corrección, dáslle mil voltas e feixes as túas cábalas para poder aprobar no canto de porche a estudar e isto xérache un conflito cando realmente se estudas aprobarás. O sistema de corrección terminarache sendo un medo a maiores do temario.

2. Preocuparse entorpece a resolución de problemas. O uso do cerebro é limitado, se estamos a usar a cognición para outras cousas que non nos vai a ser beneficiosa evidentemente faremos peor o resto de tarefas. É como estudar mentres ves a televisión.

3. Existen outros métodos motivacións moito máis efectivos e con menos desgaste cognitivo. Refórzache con incentivos ou algunha outra técnica e non coas rumiaciones internas. Non por máis pensar en facer unha viaxe faralo. Acende o computador e empeza a mirar axencias de viaxes e voos.

4. O pensar que che pasará algo negativo o único que che xerará será malestar e perda de tempo para facer outras cousas máis produtivas. Moitas veces limitámonos a facer cousas por medos irracionais, por exemplo non coller un avión por medo a que caia. No canto de perder o tempo pensando niso, tenta pensar na revista que che levarás durante o voo.

5. O pensamento máxico. O pensar que se me preocupo xa non me vai a pasar nada se ve reforzado porque evidentemente a maioría das veces non pasa nada. Unha nai sempre acaba chamando ao seu fillo para saber se chegou ben dunha viaxe, refórzalle saber que non pasou nada. O problema é a preocupación e o desgaste cognitivo de pensar que si lle podía pasar algo.

6. Preocuparse para non pensar noutras cousas só reforza negativamente a evitación desoutros problemas. Non por meter o po debaixo da alfombra desaparece a sucidade.

7. Evidentemente é un pensamento irracional. Por fortuna, hai moitas persoas sen ansiedade moi responsables.

Tenta priorizar as túas preocupacións, sobre todo aquelas que non dependen de ti para liberar o teu espazo mental para outras cousas máis produtivas, como porche a estudar no canto de atopar este post perdido en internet.

__

Iván Pico