A contorna familiar é o enfermo pasivo que unha persoa con problemas de adicción ás drogas carrexa, como un fumador pasivo que tamén se ve prexudicado pola actitude tóxica dunha persoa próxima. Por este motivo, o primeiro paso para pór solución a un problema desta índole é que a propia familia asuma o problema e tome conciencia do mesmo, dicirse: “O meu fillo é drogadicto e teño que porlle freo”. A familia e contorna máis próxima do afectado é sumamente importante na axuda para deixar as drogas.
Unha das crenzas máis estendidas é que a persoa adicta non poderá solucionar os seus problemas ata que tome conciencia deles, iso é certo, pero tamén é certo que a familia é clave para que esa toma de conciencia teña lugar. A familia é o núcleo do desenvolvemento das nosas capacidades biolóxicas, psicolóxicas e sociais.
Este tres alicerces do modelo biopsicosocial coinciden coa maioría de tratamentos do consumo de drogas das clínicas de desintoxicación onde a familia e contorna é parte do proceso de recuperación e terapia. Ademais, a propia familia recibe orientación e terapia de ser necesario porque como xa dixemos son afectados secundarios que necesitan tamén de atención especializada.
Algúns dos problemas asociados ás familias cun membro adicto son:
>> Artigo relacionado: Fases do alcoholismo
Lograr que a persoa adicta tome conciencia é o gran reto da familia xa que a súa resposta é a oposición a toda clase de axuda debido á negación da situación como problemática. Tenden a pensar que teñen todo baixo control aínda que non sexa así, sofren distorsiones cognitivas da realidade que levarán sempre ao seu terreo.
En primeiro lugar, o apoio debe ser incondicional. É moi difícil tratar cunha persoa allea á realidade pero débense estar preto para aproveitar o mellor momento para lograr o ‘click‘ de toma de conciencia do problema.
É importante que o apoio veña dunha persoa respectada polo afectado que xerará un efecto líder sobre o cambio de conduta. Pola contra, débense evitar ou manter afastadas a persoas que sexa antagonistas ao afectado ou que non comprendan o problema xa que o verá como un inimigo e só creará máis situacións violentas e discusións. Non é o momento de xulgar á persoa.
Por desgraza, as persoas con problemas de adicción adoitan tomar conciencia cando un suceso maior ou límite ocorre: un problema legal (detención por roubo, violencia), problemas sociais e familiares graves (ruptura de relacións, problemas económicos, perda de traballo, etc…) ou problemas de saúde (derivado do consumo ou por sobredose). É neste momento cando a persoa atópase máis delicada e cando aproveitando o seu momento de bajón emocional débese fornecer o reforzo e apoio que redirixa á persoa cara ao tratamento do problema da adicción xa que será moito máis susceptible ao cambio. De non actuar rápido, a persoa volverá entrar no bucle de consumo e oposición.
Estas situacións límite poden ocorrer de forma natural como os xa citados ou ben de forma provocada onde a intervención familiar vólvese primordial. As persoas dependentes de sustancias ven o seu mundo de maneira ilimitada alleos á realidade ou a manipulan para evitalos, polo que é fundamental establecer límites de forma asertiva Por exemplo, establecer horarios de comida, fixar horarios de chegada a casa ou para levantarse, establecer un control sobre o diñeiro, eliminar privilexios (videoconsola), non permitir que se xunte con amigos que tamén se drogan, etc.
A persoa debe aprender a valorar o que ten e orixinará certo sentimento de culpabilidade por non lograr entrar dentro dos límites estipulados, a droga xerará menos pracer e esta situación de debilidade servirá para conseguir a toma de conciencia cara ao ‘click‘ que permita iniciar o cambio cara ao tratamento. Ao verse limitada, a persoa darase conta de que necesita axuda xa que só non é capaz de ter os privilexios que antes si tiña polo que se mostrará máis aberto a recibir axuda.
En definitiva, saber dicir que ‘non’. Isto adoita ser un paso difícil de facer polo sentimento de culpabilidade que xera o non darlle a un ser querido o que pide pero débese ser forte para lograr o cambio. Aquí é onde a axuda terapéutica profesional é fundamental para conseguir un apoio familiar óptimo. Si tes un familiar que crees que pode ter problemas coas drogas, acode a un centro profesional para recibir orientación e non esperes a que a túa ser querido toque fondo.