Coaching
, psicoterapia, asesoramento, counseling, mentoring, orientación, etc…Unha chea de conceptos, pero cal é o que necesitas? Hoxe en día existen multitude de termos para definir un obxectivo común a todos eles que, cos matices específicos para cada caso, poderíase resumir como: propiciar a melloría persoal do individuo e a súa conduta, así como o seu desenvolvemento persoal nos diversos ámbitos da vida.
Como sempre lembramos, o profesional especializado no comportamento humano é o psicólogo. A psicoloxía é a ciencia encargada de trasladar os seus coñecementos en beneficio do comportamento humano, xa sexa mediante psicoterapia, coaching, mentoring, asesoramento, cousenling ou orientación. Un psicólogo pode ser todo iso, pero todos eses non teñen porqué ser psicólogos.
No entanto, cabe lembrar que aínda que o psicólogo sexa o especialista en conduta humana, existen outros profesionais especializados nalgunhas destas ferramentas de desenvolvemento persoal que realizan tamén estas funcións, salvo a psicoterapia sobre a saúde que só poden realizala especialistas en psicoloxía clínica e sanitaria. Outros profesionais que realicen en certo xeito funcións de melloría persoal do individuo poden ser os educadores, mestres, pedagogos, psicopedagogos, adestradores deportivos profesionais, terapeutas, traballadores sociais ou mesmo os tan de moda coach (executivo, educativo, laboral, persoal, etc.) a condición de que estean debidamente formados nas competencias relacionadas.
En caso de dúbida, consulta sempre con un psicólogo, non vaias crear na trampa da estafa de o coaching como criticou o humorista David Broncano e lembrabamos en leste outro artigo: A estafa do coaching, unha crítica humorística de David Broncano (VÍDEO).
Si tes présa e non queres lerche o artigo enteiro, nin learche con tanta terminación “-ing”, o paralelismo básico de cada termo, desde o meu punto de vista, é a que segue:
>> Artigo relacionado: Diferenzas entre Orientación Profesional, Vocacional e Laboral.
En fin, vaiamos ao gran.
Para mostrar as diferenzas entre termos colleremos como referencia a o coaching e o resto, xa que o coaching está tan de moda que quizais sexa o termo que necesite maior aclaración:
Sintetizando, o coaching está orientado á mellora do desempeño persoal e profesional co fin de alentar un 0maior desenvolvemento do propio potencial.
O coaching está enfocado a guiar ou adestrar a persoas que non teñen un problema de saúde mentres que a psicoterapia céntrase en resolver problemas de índole patolóxica, a problemas psicolóxicos diagnosticados.
O coaching traballa con clientes (o coachee) que buscan mellorar o seu desempeño e potencial nunha área concreta (executivo, educativo, deportivo, persoal…) e na psicoterapia os clientes son á súa vez pacientes cunha patoloxía, a cal é a que lle impide desenvolver as súas habilidades persoais e o seu desenvolvemento persoal.
En o coaching é o cliente o responsable en desenvolver as súas competencias. É como o que vai ao ximnasio, por moito que o adestrador dígalle que ten que saír a correr, o responsable de saír a correr é cliente. Mentres tanto, o psicoterapeuta desenvolve as competencias necesarias xunto co cliente para lograr o obxectivo.
>> Artigo relacionado: Adestrar para adestrar. A importancia de formarse en competencias.
En o coaching, é o cliente o que propón as metas e o que alcanza os obxectivos polos seus propios méritos. En a psicoterapia a intervención é máis directa e é o psicoterapeuta o que establece os obxectivos e tenta que o paciente o alcance coa súa axuda.
Iso si, ambos os termos comparten parte dos obxectivos finais, ideas e mesmo ferramentas.
Neste caso, o asesoramento trátase dun proceso máis lineal onde o asesor atópase levemente por encima do cliente, no sentido de que o cliente acode a o asesor porque cre que é un profesional experto nunha materia que o cliente non domina. Por tanto, transfírese coñecemento. Exemplo: non sei realizar unha tarefa (por exemplo, unha técnica de dinámica de grupo) e acudo a un asesor, neste caso un psicólogo, para que me informe, forme ou execute unha tarefa para a cal el é o experto.
No caso de o coaching o proceso non é lineal, senón bidireccional. Baséase nun diálogo entre coach e coachee (cliente) a un mesmo nivel, a pesar de que sexa o coach o que coñece as ferramentas de mellora. É o cliente o que termina realizando a tarefa, tras a utilización do adestramento ou as pautas consesuadas coa súa coach. Como exemplo, é o mesmo que preparar un maratón, podes contratar a un adestrador para que prepáreche pero a persoa que realizará a carreira e chegará á meta serás ti, de feito o adestrador é probable que nin sequera corra o maratón, porque quizais nin el mesmo estea capacitado para facelo. Quen di unha meta deportiva, di unha meta persoal, empresarial ou educativa.
En o mentoring, para poder axudar ao alumno, o mentor ha de ser un experto na materia na que se está traballando e exercer desde aí de guía e titor cara ao obxectivo marcado, que tanto pode ser formativo como ter unha meta máis definida no tempo (elaborar un traballo de fin de carreira, iniciar unha empresa, aprender un oficio, etc.). O mentor por tanto o que fai é transmitir a súa experiencia, a parte do seu coñecemento, no campo tratado. O cliente neste caso é un aprendiz (mentoree).
Doutra banda, o coach non necesita coñecer nada achega do traballo do cliente. O coaching axuda a descubrir o propio potencial do seu cliente actuando como facilitador. Ademais, o coach ha de evitar transferir experiencias propias.
En ambos os casos falamos de dar consellos e tentar que o cliente os interiorice.
Neste caso o counseling comparte certas características co asesoramento psicolóxico e o coaching. O counselor é aquela persoa á que se acode para realizar unha consulta determinada, na que o cliente (counselee) espera recibir un asesoramento, indicación, orientación ou información que lle sexa útil para mellorar unha situación persoal de calquera tipo (profesional, educativa, persoal, etc.) que lle facilite a toma de decisión de forma autónoma. O counseling é unha ferramenta máis global da cal se nutren o resto.
Por counseling quizais non sexa coñecido, pero realmente é gran parte do traballo realizado nas consultorías psicolóxicas xa que o seu carácter máis xeral engloba moito máis a mellora do desenvolvemento persoal que o coaching ou o mentoring, máis focalizados na consecución dunha meta concreta. O counseling propicia máis o desenvolvemento integral da persoa tanto a nivel psicolóxico, social, profesional e vital en xeral.
Diferenzas entre coaching e orientación.
En psicopico.com atópase un artigo relacionado directamente con este aspecto o cal sugieron a súa lectura: Diferenzas entre orientación profesional, laboral e vocacional.
A orientación, tal e como se coñece fai referencia a ámbitos como o orientador educativo, laboral, profesional ou mesmo o orientador familiar. Un bo orientador ha de coñecer boa parte das características do resto de ferramentas.
Por si aínda non quedou do todo claro, poñamos un exemplo sinxelo. Imaxina que queres montar unha empresa por primeira vez e non sabes como facelo, poderás solicitar axuda a un ou outros en función das túas necesidades é dicir:
Podes cambiar o termo “empresa”, por calquera outro tipo de aspecto (unha carreira universitaria, un obxectivo deportivo, unha relación persoal, etc.).
Lembra ademais, que a psicoloxía e por tanto o psicólogo é o especialista en comportamento humano, que poderá estar especializado e elixir cada unha destas ferramentas en función das necesidades para contribuír á mellora persoal. Os psicólogos poden axudarche en diversas facetas, existen psicólogos do deporte, educativos, clínicos, industriais, das organizacións e de traballo, psicólogos orientadores (educativos, profesionais, vocacionais, laborais, familiares), psicólogos especialistas en mercadotecnia e publicidade, psicólogos sanitarios, psicólogos clínicos, psicólogos especialistas en coaching, asesores psicolóxicos, psicólogos sociais e de intervención social, especialistas en habilidades sociais, especialistas en intelixencia emocional, psicólogos forenses, penais, mediadores, peritos e un longo etcétera máis.
Todo isto dígoo por seguir loitando contra o encasillamiento da figura do psicólogo. Ir ao psicólogo non ten porqué implicar un problema mental. Non lle teñas medo, nin sintas vergoña por asistir a un psicólogo e empeza a adestrar a túa mente.
Quedouche algo máis claro? En caso de dúbida deixa o teu comentario e entre todos poderemos solucionala e seguir ampliando a información do artigo.
Ver comentarios
MUY ACLARATORIO , ENRIQUECEDOR , PRACTICO Y EJEMPLIFICATIVO. MUCHAS GRACIAS
¡Gracias por tus palabras Blanca! Se trata de dar valor a las profesiones y hacer entender que no es lo mismo una cosa que otra. Nuestras necesidades son las que nos derivan a uno u otro profesional, que debe reunir ciertas competencias. Un saludo.
Los primeros que lo tendríamos que tener muy claro somos los psicólogos, sobre todo desde la ética debemos enfocarnos y derivar a las personas según sus necesidades.
Muy claro el articulo, de fácil comprensión, entre tanta terminología es fácil perderse.
Comparto las ideas que expresas y también me ha gustado la clave de humor con el video de Broncano.
¡Hola Jimena!
Gracias por tu comentario y palabras. Sí, el principal objetivo del artículo es explicarlo de manera clara y sin rodeos lo que es cada cosa. El profesional de cada rama debe asumir su propia ética profesional y derivar al especialista que más se adapte a las necesidades de cada caso. La psicología no solo es sanitaria, pero deben estar claros los límites. Creo que es una buena forma de valorar las funciones globales de la psicología para que los clientes sepan a donde acudir sin miedo a ir a un psicólogo sin prejuicios ni etiquetas mal construidas.
Un saludo,
Iván Pico
Me pareció muy clarificador y respetuoso con todos los diversos saberes y profesiones que abarcan la conducta humana.Me alegra ver la madurez y sencillez para dar lugar , con sus especificidades y limitaciones , a todos estos saberes que crean relaciones de ayuda diversas.
Un cordial saludo
Florencia
Gracias por tus palabras Florencia.
Eso es, se trata de saber las competencias y áreas de actuación de cada profesional e intervención a realizar.
Un saludo,
Iván Pico
Psicólogo en Internet
Muy buen articulo! Clarificador y sobre todo muy respetuoso de cada profesión. Te felicito!
¡Gracias Ariela! De eso se trata, de saber las competencias de cada uno y elegir la apropiada para cada intervención :)
Hola! gracias por el artículo, pero me quedé un poco confundida, por que me aparece en inglés, pero con algunas palabras en español y luego acá todos los comentarios están en español, entonces, no se si mi browser lo tradujo automatico, o estaba escrito en Spanglish? gracias
Hola.
El artículo tiene una versión en inglés que quizás tu navegador detectó. Para poder ver la versión en español tienes que cambiar el idioma de la web. Arriba a la derecha (versión PC) o abajo de todo (versión PC y móvil).
Un saludo,
Iván
Hola Iván,
felicidades por tu artículo, aclara muchos conceptos y amplía las funciones a las que nos podemos dedicar los psicólogos, pero aún me queda alguna duda :)
Acabo de terminar mi grado en Psicología, y mi duda es: ahora mismo, sin ningún estudio más ¿puedo realizar legal y éticamente funciones de psicoterapeuta, coach, asesor, counselor u orientador? Tengo claro que voy a seguir formándome (en la medida en que mi trabajo y familia me lo permita, tal y como he realizado el grado), pero me gustaría empezar a ejercer de psicóloga y me cuesta ver la luz. Inicié los estudios de grado con una cierta edad, con vocación de ayudar a las personas, y ahora una vez finalizados veo más impedimentos que salidas.
Espero puedas darme un poco más de luz, y te felicito por tu artículo.
Saludos cordiales,
¡Hola!
Muchas gracias por tu comentario. Pues para resumirlo bien, básicamente una vez terminada la carrera lo único que te impide legalmente realizar esos trabajos que dices son aquellas actividades que esté restringidas a tener en posesión un título habilitante. Es decir, no podrías ejercer en el ámbito de la salud sin tener el título de Máster en Psicología General Sanitaria o el PIR realizado y ser psicóloga clínica. O el otro caso actual es ejercer de orientadora educativa en un centro educativo, que exigen tener el Máster de Profesorado con la especialidad en Orientación Educativa pertinente. Todo lo demás ya dependerá de tu formación de posgrado que realices pero con el interés de formarte tú misma como psicóloga no porque te lo vayan a exigir.
Por ejemplo, en mi caso no ejerzo como psicólogo sanitario. Si bien, no te voy a engañar, tener ese título sí que abre muchas puertas. Sin embargo, yo he decidido ejercer en otras áreas de la psicología (deportiva, social, orientación educativa y profesional, familiar, rendimiento personal, etc...) y cuando tengo un caso vinculado más a temas sanitarios lo derivo a un especialista en ese ámbito para evitar problemas.
¡Espero haberte ayudado!
Un saludo,
Iván Pico