Como se crea unha adicción no cerebro?

Vivimos expostos a unha constante probabilidade de caer nalgún tipo de adicción. O noso cerebro vese exposto a tantos estímulos que necesita algún tipo de mecanismo que lle indique os que son máis pracenteiros, os que máis nos gustan para repetir esa conduta e aprender diso.

Por que nos volvemos adictos?

Necesitamos recompensas para que o noso cerebro senta gratificado cando algo parece ir ben e é bo para nós: beber, comer, as relacións sexuais, as relacións persoais ou mesmo para estudar ou aprender a diferenciar cales son as nosas películas favoritas para repetir o mesmo tipo de película no futuro. Diso depende a nosa supervivencia e é un mecanismo natural denominado sistema de recompensa cerebral.

O problema é cando este sistema deixa de cumprir a súa función biolóxica normal e pasa a decidir por nós a realización de condutas nocivas: volvémonos adictos. A adicción é unha enfermidade que pode chegar a necesitar dun tratamento especializado nun centro de desintoxicación Madrid para combater o problema antes de que sexa demasiado tarde e apodérese de nós por completo.

Tipos e factores adictivos

As adiccións adoitan dividirse en tres grandes grupos

• Adiccións a sustancias (drogas legais ou ilegais)
• Adiccións a comportamentos (xogos de azar, comida, compras, sexo, traballo, redes sociais…)
• Adiccións emocionais (a relacións amorosas, amizades, animais, contextos…)

Existen diferentes factores para considerar un abuso ou dependencia adictiva tales como (De la Puente e e Balmori, 2007):

• Intensidade e frecuencia do hábito.
• Tempo empregado e diñeiro investido.
• Grao de interferencia coa actividade diaria.
• Presenza de condutas compulsivas e illamento.

Adicción: unha enfermidade crónica

A adicción é unha dependencia dunha persoa a unha sustancia, actividade ou comportamento que lle proporciona certo alivio ou pracer. Esta dependencia, que pode ser psicolóxica e/ou fisiológica, deriva nunha enfermidade crónica cando a conduta adictiva vólvese incontrolable e interfere na vida cotiá e a saúde da persoa adicta chegando mesmo a modificar as vidas das persoas implicadas e do seu contexto. A orixe da adicción atópase no sistema nervioso central.

O adicto como enfermo crónico é un trastorno que require de tratamentos de longa duración para conseguir reverter os cambios cerebrais que se produciron. Este proceso non dependerá só da sustancia ou o comportamento adquirido senón de diversos factores de vulnerabilidade xenética e variables ambientais que requiren dun amplo estudo e seguimento por parte do centro de desintoxicación especializado na adicción.

Sistema de recompensa do cerebro: neuroanatomía a adicción

Como xa mencionamos, o sistema de recompensa do cerebro é o encargado de regular as nosas sensacións pracenteiras para facilitar a memorización dos estímulos do ambiente e mellorar a nosa aprendizaxe repetitiva.

As zonas do cerebro que interveñen neste proceso son principalmente as relacionadas co sistema límbico: áreas mesolímbicas e mesocorticales. Principalmente, as estruturas cerebrais máis concretas implicadas son o núcleo accumbens e a área  tegmental ventral (VTA).

O sistema límbico regula as emocións ou a aprendizaxe e está relacionado cos sistemas motivacionales. O núcleo accumbens é un grupo de neuronas do encéfalo con funcións directas sobre a sensación de pracer, recompensa, aversión e por tanto as adiccións. A área tegmental ventral produce impulsos dopaminérgicos polo que é onde se segrega a dopamina: neurotransmisor encargado do pracer.

Esta vía da dopamina mesolímbica é o principal precursor do sistema do reforzo e por tanto cando se activa de maneira desproporcionada por factores externos ou contextos inapropiados pode desencadear unha adicción ou dependencia. O noso propio cerebro acabaranos dicindo, biológicamente falando, que necesitamos realizar unha determinada conduta, aínda que sexa nociva.

Principais neurotransmisores implicados

Os neurotransmisores son mensaxeiros químicos do cerebro para comunicar entre si as neuronas. Ademais da xa mencionada dopamina, no proceso de reforzamento actúan outros como a serotonina, máis responsable dos procesos de motivación para realizar unha determinada conduta; e a acedo gama aminobutírico (GABA) que funciona como inhibidor do sistema nervioso polo que regula a dopamina liberada. Estudos recentes, indican que até o 30% das neuronas do VTA son gabaérgicas (Bruchas, 2021) e teñen un importante papel no circuíto de recompensa do cerebro.

Como podes ver, o problema das adiccións é unha enfermidade que podes desrregularizar o noso equilibrio cerebral a nivel biolóxico polo que non é tan sinxelo, como algunha xente aínda pensa, saír do consumo ou a dependencia sen axuda profesional. O primeiro paso para non caer nunha adicción é coñecer os seus graves efectos sobre o noso organismo a nivel físico e sobre o noso comportamento a nivel neuropsicolóxico. Busca axuda.

Referencias

Bruchas, M, e colaboradores (2021). Ventral tegmental area GABAergic inhibition of cholinergic interneurons in  the ventral nucleus accumbens shell promotes reward reinforcement. Nature Neuroscience

De la Puente, M. P., e Balmori, A. (2007). A Adicción ao Teléfono Móbil: existen mecanismos neurofisiológicos implicados? Proxecto Home: Revista Trimestral da Asociación Proxecto Home, 61 , 8-12.

Razón, H., Rodríguez, S., e León, J. (2017). Neurobiología do sistema de recompensa nas condutas adictivas: consumo de alcol. Revista Electrónica Psicolóxica Iztacala, 4