Autoeficacia profesional, un empuxón hacia o éxito laboral.

Querer é poder. Con todo, en numerosas ocasións sentimos incapacitados á hora de emprender cara á consecución de metas. O nivel de autoeficacia é o que marca a crenza en nosas propias capacidades para facer fronte a diferentes situacións ou retos, organizando e executando as tarefas ou accións necesarias cara ao éxito.

Foi o famoso psicólogo Albert Bandura o que introduciu o termo autoeficacia percibida como parte da súa Teoría da Aprendizaxe Social, elaborada en 1977. Para Bandura, a autoeficacia é fundamental para activarnos cara á realización dunha conduta.  Por tanto, un alto nivel de autoeficacia está relacionado directamente con persoas con aspiracións positivas, emprendedora e con menores niveis de ansiedade ante posibles ameazas. Doutra banda, as persoas con niveis baixos de autoeficacia sentirán bloqueadas polas súas crenzas, normalmente erróneas, de non ser capaces de realizar as tarefas cara ao éxito.

“Confiar en ti mesmo non garante o éxito, pero non facelo garante o fracaso.”

Albert Bandura (nacido en 1925)

Fundamentos da autoeficacia percibida.

Segundo Bandura (1997), as crenzas de autoeficacia confórmanse en base a catro alicerces fundamentais:

1. Experiencias de execución previa. As persoas sentimos máis capaces cando xa realizamos con éxito algunhas tarefas previas. Por exemplo, á hora de iniciar un novo traballo, o noso nivel de autoeficacia aumentará a medida que os nosos traballos previos sexan máis similares ao novo.
2. Experiencia vicaria. A observación de persoas semellantes a nós realizando determinadas tarefas impúlsanos a crer máis en nosas propias capacidades. Si el que é como eu fíxoo ben, por que non o ía a facer eu?
3. Persuasión social. Aínda que en menor nivel que as dous anteriores, as críticas e avaliacións que recibimos dos demais minguan ou aumentan os nosos niveis de autoeficacia. O sentirse arroupado por outros aumenta os nosos niveis de confianza para emprender. Con todo, o non ter apoios externos minguará a nosa crenza no éxito. O impacto social é ás veces ese empujoncito que necesitamos para decidirnos á acción.
4. O estado emocional e fisiológico. Obviamente, unha persoa cun estado emocional positivo verá todo con mellores ollos á hora de emprender que outros. Unha persoa cun estado fisiológico de ansiedade elevado ou en mal estado de saúde tenderá a ter un menor nivel de autoeficacia. En estados negativos as persoas vémonos máis inútiles que cando todo parece que flúe mellor.

>> Artigo relacionado: 17 distorsiones cognitivas.

Autoeficacia profesional, precursora dunha carreira laboral exitosa.

A autoeficacia é relevante para calquera tarefa do comportamento humano: realizar as tarefas do fogar; realizar a “operación bikini”; realizar unha viaxe etc. Con todo, cobra un especial relevo á hora de relacionalo co emprendimiento laboral e a capacidade iniciar novas tarefas e traballos.

As nosas crenzas de autoeficacia profesional van influír na nosa capacidade de elección no desenvolvemento de novas actividades, como o desenvolvemento dun negocio ou a prospección laboral en busca dun traballo. En ocasións, as persoas tenden a evitar realizar as tarefas que non senten capaces de dominar. É por isto que nos asustan certas ofertas de traballo, que parecen só reservadas á elite, a altos executivos con múltiples másteres ou experiencias de anos; cuns nomes en inglés que definen postos que só parecen destinados a membros executivos da NASA.

As empresas buscan persoas con niveis altos de autoeficacia.

Ofertas de traballo como a descrita na o parágrafo anterior, con altas esixencias, van minorar a autoeficacia percibida das persoas que o len, que sentirán incapaces de realizar todas esas tarefas esixidas e botaranse para atrás á hora de botar os seus CV nesa oferta. En parte, esixir altas capacidades para os postos de traballo vai servir de filtro desas persoas que non teñen a aspiración suficiente ou a crenza en si mesma de ser capaz de levar a cabo ese traballo. Aínda que esaxeren nas capacidades ou competencias esixidas e despois o traballo implique unha menor carga. As empresas buscan a persoas con motivación de logro e capaces de afrontar o reto do traballo. Estas persoas son as que despois serán máis rendibles para a súa organización.

>> Artigo relacionado: Como establecer metas motivacionales.

Por tanto, as crenzas de autoeficacia profesional:

• Determinan o número de intentos e tempo investido dos traballadores pare resolver problemas (Salanova, Bresó e Schaufeli, 2005).
• Afectan as percepcións de control das persoas sobre a contorna e moderan factores estresantes como a sobrecarga de traballo, a presión temporal ou as rutinas (Salanova, Grau e Martínez, 2005).
• Baixos niveis de autoeficacia asócianse a altos niveis de burnout, depresión e ansiedade e
• altos niveis de autoeficacia favorecen a dedicación e satisfacción dos traballadores (Salanova, Schaufeli, Llorens, Grau e Peiró, 2000).

En psicoloxía, enténdese á autoeficacia como un constructo da personalidade, como habilidade xeral dun mesmo cara ao éxito  (Schwarzer, 1999) polo que se converte en parte importante para o desenvolvemento persoal e profesional, afrontando as situacións novas cara á consecución do éxito persoal.

>> Artigo relacionado: Resiliencia: factores de mellora.

_

Referencias.

Bandura (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs: Prentice-Hall. 

Bandura, A. (1997). Self-Efficacy. The exercise of control. New York: Freeman

Maffei, L; Spontón, C; Spontón, M; Castellano, E; Medrano, L A; (2012). Adaptación del Cuestionario de Autoeficacia Profesional (AU-10) a la población de trabajadores cordobeses. Pensamiento Psicológico, 10() 51-62. Recuperado de http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=80124028004

Peiró, J.M., Osca, A., Recio, P. Rubio, C., Urien, B. (2015), Work-family conflict, self-efficacy, and emotional exhaustion: A test of longitudinal effects, Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 31 (3), pp 147-154, ISSN 1576-5962, https://doi.org/10.1016/j.rpto.2015.06.004. (http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1576596215000420)

Salanova, M., Bresó, E. y Schaufeli, W.B. (2005). Hacia un modelo espiral de las creencias de eficacia en el estudio del burnout y del engagement. Ansiedad y Estrés, 11(2-3), 215- 231.

Salanova, M., Grau, R. y Martinez, I. (2005). Demandas laborales y conductas de afrontamiento: el rol modulador de la autoeficacia profesional. Psicothema, 17, 390-395

Salanova, M., Schaufeli, W. B., Llorens, S., Peiró, J.M., y Grau, R. (2000). Desde el burnout al engagement: ¿una nueva perspectiva? Revista de Psicología del Trabajo y las Organizaciones, 16(2), 117 – 134

Schwarzer, R. (1999). General perceived selfefficacy in 14 cultures. Self-efficacy assessment. Recuperado de www.yorku.ca/faculty/ academic/schwarze/world14.htm