Cada día hai máis xente que recorre a un proceso de fecundación ou reprodución asistida como medio para ter descendencia. Nalgúns casos a razón é a súa propia infertilidade ou a da parella, noutros debido á decisión de ser nai solteira ou incluso nos casos de parellas homosexuais que recorren a estes métodos para concibir.
A infertilidade é un tema moi delicado e en moitos casos produce crises vitais derivadas do noso propio pensamento como especie: nacemos para reproducirnos. Cando por motivos de saúde non somos compatibles coa reprodución ou despois de numerosos intentos de concibir de forma natural sen resultados exitosos, podemos caer nun sentimento de baleiro, frustración e emocións conflitivas difíciles de resolver.
Cando a calculadora de embarazo que cada muller ten dentro comeza a non funcionar como ela cre que debería e ve pasar o tempo, hai técnicas de reprodución asistida como a mellor fórmula para lograr ese ansiado embarazo tan desexado. A consulta con profesionais da fertilidade será o primeiro paso para coñecer a realidade do problema e a súa magnitude, e tamén o primeiro paso para remedialo.
Neste paso previo e durante o período de tratamento da reprodución asistida, as mulleres adoitan estar moi afectadas emocionalmente, polo que contar co apoio dun profesional experto en psicoloxía reprodutiva adoita ser o mellor aliado durante este proceso de seguimento. En moitas ocasións as mulleres enfróntanse a estes tratamentos soas, sen parella e necesitan un apoio emocional que comprenda e empatice cos seus medos e inseguridades, proporcionando as mellores ferramentas.
A maioría das parellas estériles (do 25 ao 65%, segundo os autores) consideran a infertilidade e o seu tratamento como unha das experiencias máis estresantes e dolorosas da súa vida. Ao redor do 59-67% das mulleres referidas aos servizos de infertilidade tamén teñen problemas de ansiedade e certa comorbilidade psiquiátrica (Regueiro Ávila e Valero Aguayo, 2011).
Cada persoa e cada parella ten unha situación particular que o psicólogo debe ter en conta á hora de realizar unha intervención psicolóxica como parte do tratamento de reprodución asistida. É importante coñecer a historia que levou á persoa a tomar esta decisión para saber se foi o resultado dunha decisión consensuada e considerada para evitar problemas posteriores. Todo isto terá repercusións nas crises emocionais dos pacientes estériles que recorren a estes métodos que poden ser desbordados a nivel cognitivo e á hora de afrontar os problemas e a nivel psicolóxico polos sentimentos e emocións acumulados de culpa, frustración, medo, tristeza, negación. ou confusión. Todo isto pode ser somatizado fisioloxicamente, producindo altos niveis de estrés.
Se un control psicolóxico da situación, todo isto, incluso pode agravarse cando comeza o tratamento de reprodución asistida, debido a todos os medos e incertezas que se poden crear e ás falsas esperanzas creadas baixo ese paraugas. Esta bagaxe emocional, se non se controla, pode provocar episodios de ansiedade, depresión e incluso problemas de relación. As persoas estériles poden ter cadros de indefensión aprendida derivadas da impotencia de non acadar, despois de moitos intentos, o obxectivo do embarazo. A muller pensa que nunca poderá saír dese problema, baixando os seus niveis de ansiedade e autopercepción e asumindo que nunca será nai. O que, grazas aos tratamentos actuais, pode cambiar.
Esta falsa percepción do fracaso é a que a persoa e o psicólogo deben traballar para aprender a afrontar estes conflitos emocionais internos e mellorar esa autopercepción da eficacia. Manter este equilibrio emocional e auto-motivación mellorará o tratamento da reprodución asistida e o seu éxito. As mulleres que foron capaces de reducir os seus niveis de estrés e depresión e aprenderon a enfrontarse aos conflitos e ás súas actitudes baixo unha supervisión psicoterapéutica adecuada tiveron mellores resultados de tratamento (Domar et al, 2000).
Como xa vimos, os problemas emocionais aos que teñen que enfrontarse as parellas nesta fase da súa vida son diversos, pero demostrouse que melloran o tratamento, especialmente nos seguintes aspectos:
As técnicas científicas avanzadas de reprodución asistida de fecundación in vitro, nas súas diferentes modalidades: ovos propios e seme de parella; Os ovos propios e a doazón de espermatozoides ou doadores de ovos (ovos de doadores) mostran cada día taxas máis altas de eficacia cun tratamento axeitado. Polo tanto, o teu desexo de ser nai non se ve freado por medos, inseguridades, falsas crenzas ou prexuízos. Ponche en mans de profesionais que valorarán a túa situación e as túas posibilidades e co traballo médico e psicolóxico e o apoio social teu conseguirás o que sempre quixeches: ser nai.
Regueiro Ávila, Ana Mª, & Valero Aguayo, Luís. (2011). Intervención psicológica en un caso de infertilidad femenina. Escritos de Psicología (Internet), 4(3), 27-35. Recuperado en 24 de junio de 2021, de http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1989-38092011000300003&lng=es&tlng=es.Domar, A.D., Clapp, D., Slawsby, E., Kessel, B., Orav, J. y Freizinger, M. (2000). The impact o f group psychological interventions on distress in infertile women. Health Psychology, 19, 568-575. http://dx.doi.org/10.1037/0278-6133.19.6.568
