O mito de Psique: historia do símbolo da psicoloxía Ψ

Psi (Ψ ψ) es la vigésimo tercera letra del alfabeto griego. Fue trasliterada con el dígrafo ps por los romanos en palabras tales como psalmus, psalterium y psyche (salmo, salterio y psique).

O significado xorde a partir da asociación da letra Psi coa palabra grega “Psiqué“, que orixinalmente tiña o significado de “bolboreta” (de feito podemos asimilar facilmente a forma da letra co debuxo estilizado dunha bolboreta coas ás despregadas). Posteriormente pasou a utilizarse o termo cos sentidos de “sopro de brisa”, “alento”, “ánimo” e, finalmente “alma” ou “mente”.

Tal é a orixe do nome “Psicoloxía” (ciencia da alma) e do emprego da letra Psi para representala. Os gregos crían que cando morría unha persoa e exhalaba o seu último alento, a alma abandonaba o corpo voando en forma de bolboreta. Para ellos era el principio de vida. A mitoloxía grega representa á deusa “Psiquis” ou “Psique” como unha adolescente con ás de bolboreta, sendo a menor das tres fillas do rei de Anatolia, a máis fermosa delas e a representación da alma humana.

O mito de Eros e Psique

Segundo a historia, inmortalizada por Apuleyo na súa Metamorfose (O asno de ouro), Psique era a menor e máis fermosa de tres irmás, fillas dun rei de Anatolia. Afrodita, celosa da súa beleza, enviou ao seu fillo Eros(Cupido) para que lle lanzase unha frecha que a faría namorarse do home máis horrible e ruin que atopase. Con todo, Eros namorouse dela e lanzou a frecha ao mar; cando Psique durmiuse, levoulla voando ata o seu palacio.

Para evitar a ira da súa nai, unha vez que ten a Psique no seu palacio, Eros preséntase sempre de noite, na escuridade, e prohibe a Psique calquera indagación sobre a súa identidade. Cada noite, na escuridade, amábanse. Unha noite, Psique contoulle ao seu amado que botaba de menos ás súas irmás e quería velas. Eros aceptou, pero tamén lle advertiu que as súas irmás quererían acabar coa súa dicha. Á mañá seguinte, Psique estivo coas súas irmás, que lle preguntaron, envexosas, quen era o seu marabilloso marido. Psique, incapaz de explicarlles como era o seu marido, posto que non lle vía, titubeó e contoulles que era un mozo que estaba de caza, pero acabou confesando a verdade: que realmente non sabía quen era. Así, as irmás de Psique convencérona para que en metade da noite acendese unha lámpada e observase ao seu amado, asegurándolle que só un monstro querería ocultar a súa verdadeira aparencia. Psique failles caso e acende unha lámpada para ver ao seu marido. Unha pinga de aceite fervendo cae sobre a cara de Eros durmido, que esperta e abandona, decepcionado, ao seu amante.

Cuando Psique se da cuenta de lo que ha hecho, ruega a Afrodita que le devuelva el amor de Eros, pero la diosa, rencorosa, le ordena realizar cuatro tareas, casi imposibles para un mortal, antes de recuperar a su amante divino. Como cuarto trabajo, Afrodita afirmó que el estrés de cuidar a su hijo, deprimido y enfermo como resultado de la infidelidad de Psique, había provocado que perdiese parte de su belleza. Psique tenía que ir al Hades y pedir a Perséfone, la reina del inframundo, un poco de su belleza que Psique guardaría en una caja negra que Afrodita le dio. Psique fue a una torre, decidiendo que el camino más corto al inframundo sería la muerte. Una voz la detuvo en el último momento y le indicó una ruta que le permitiría entrar y regresar aún con vida, además de decirle cómo pasar al perro Cerbero, Caronte y los otros peligros de dicha ruta. Psique apaciguó a Cerbero con un pastel de cebada y pagó a Caronte un óbolo para que le llevase al Hades. En el camino, vio manos que salían del agua. Una voz le dijo que les tirase un pastel de cebada, pero ella rehusó. Una vez allí, Perséfone dijo que estaría encantada de hacerle el favor a Afrodita. Una vez más pagó a Caronte y le dio el otro pastel a Cerbero para volver.

Psique abandonó el inframundo y decidió abrir la caja y tomar un poco de la belleza para sí misma, pensando que si hacía esto, Eros le amaría con toda seguridad. Dentro estaba un «sueño estigio» que la sorprendió. Eros, que la había perdonado, voló hasta su cuerpo y limpió el sueño de sus ojos, suplicando entonces a Zeus y Afrodita su permiso para casarse con Psique. Éstos accedieron y Zeus hizo inmortal a Psique. Afrodita bailó en la boda de Eros y Psique, y la hija que éstos tuvieron se llamó Placer o (en la mitología romana) Voluptas.

__

Fonte: Wikipedia