O que podemos considerar como unha figura crave na motivación, é a do adestrador ou educador. Nunha enquisa a 270 practicantes de baloncesto no preuniversitario de EE.UU, o 47% admite que o adestrador ten sobre eles unha gran influencia, mentres que o 42% admite que ten algunha influencia. Estas influencias exprésanse fundamentalmente na axuda en problemas persoais (25%) transmisión de orgullo polo traballo en equipo (18%) e porque o adestrador mostra a importancia de traballar forte (17%).
Estes datos sinalan que o adestrador é un factor que non só é capaz de influír na motivación cara á actividade deportiva, senón que o fai en áreas educativas importantes e moi próximas ás necesidades vitais dos mozos en formación. A transferencia emocional que vinculará ao educador co alumno será determinante polo que é moi importante coidar a comunicación e o manexo das habilidades emocionais. O adestrador ha de estar ben formado en todo tipo de competencias para coa finalidade de saber formar en consecuencia, como xa falamos nun artigo anterior.
En todo caso, os datos sinalan que o 80% abandona o deporte entre as idades de 12 e 17 anos. As causas do abandono deportivo, segundo Weiss e Chaumenton, son múltiples: conflitos de interese con outras actividades, lesións, perda da diversión, falta de incremento das habilidades, desgustos co adestrador, presión competitiva e demasiado consumo de tempo.
No deporte, o adestrador é o principal motivador e, por tanto, a súa personalidade, a súa convicción, os seus fins e as súas técnicas de motivación son fundamentais parar o desenvolvemento das actitudes e o éxito dos xogadores.
14 Técnicas de Motivación O adestrador pode estar a sacrificar outros elementos do xogo tamén importantes para reforzar a súa área. Por exemplo, un adestrador moi ordenado terá equipos ordenados, un amante da defensa terá equipos de grandes defensores, etc.
As metas motivacionales
Un dos papeis fundamentais de todo adestrador-educador é o establecemento de metas motivacionales. Estas deben de ser marcadas non só durante a tempada senón durante a pretemporada e o período transitorio de vacacións. Manter ao alumno-xogador motivado ten como obxectivo asegurar o correcto manexo da personalidade dos individuos e as situacións importantes que afectarán posteriormente a todo o equipo.
Como funcionan as metas motivacionales?
Locke e Lathan deron 10 hipótese respecto de como operan as metas sobre o rendemento no deporte:
- As metas específicas regulan a acción de maneira máis precisa que as metas xerais. Por exemplo, o xogador primeiro ha de aprender a pasar o balón antes de esixirlle a perfección nunha acción combinada.
- Se as metas son específicas, mentres máis altas son mellores para o rendemento, sempre que haxa suficientes habilidades e compromiso coa tarefa, é dicir, mentres sexan alcanzables ou realistas. É dicir, unha tarefa monótona de contro-pase básica terminará aburrindo, é mellor pensar unha tarefa co mesmo obxectivo, sinxela pero máis motivante (unha vez adquirida a destreza inicial). Ver Destrezas Psicomotrices
- Metas difíciles e específicas conducen a un mellor rendemento que non establecelas ou establecelas sen precisión. Por exemplo, unha meta difícil e específica podería ser o terminar a tempada sen encaixar goles de estratexia, ou un número determinado de goles.
- A combinación de metas a curto e longo prazo conducen a un mellor rendemento que o uso de metas a longo prazo soamente. As metas a longo prazo termínanse “esquecendo”, para reforzalas hai que pór pequenas submetas. Por exemplo, non encaixar goles de estratexia nun determinado partido de fútbol sala, a longo prazo poderá conseguir a meta do exemplo do punto 3.
- As metas afectan o rendemento porque dirixen a actividade, mobilizan o esforzo, incrementan a persistencia e motivan a procura de estratexias apropiadas para realizar as tarefas. O adestrador non ten que facer máquinas, a motivación intrínseca ten que seguir existindo, por iso a meta ten que obrigar a agudizar o enxeño aos xogadores para conseguilo, aínda que o adestrador marque as pautas.
- O establecemento de metas será máis efectivo cando hai unha retroalimentación que demostre progreso en relación co grao de cumprimento da meta. A importancia do feedback, como xa falamos noutro artigo.
- Con metas difíciles de alcanzar, o maior grao de compromiso conduce a un mellor rendemento. En equipos de rendemento, por exemplo, o lograr alcanzar a permanencia na categoría cun equipo pequeno crea un efecto de equipo con compromiso sobre o obxectivo común. Na base, os obxectivos hai que explicalos desde o punto de vista formativo, aclarando a consecución dos obxectivos marcados ao principio de tempada.
- O compromiso pode ser afectado por diferentes medios como solicitar a aceptación da meta, o apoio, levar ao suxeito á participación no establecemento das metas e mediante incentivos e recompensas. Un incentivo para un equipo de formación pode ser o simple feito de poder xogar máis partido ao finalizar a sesión principal por conseguir os obxectivos. Poderíase manter un programa de economía de fichas para logralo.
- A consecución de metas pode ser favorecida por un adecuado plan de acción, especialmente cando a tarefa é complexa ou a longo prazo. Se o propio adestrador non ten unha planificación deportiva ou unha metodoloxía de traballo vai ser complicado manter a motivación, o xogador ten que ver o progreso.
- A competencia incrementa o rendemento no grao en que conduce a situarse metas difíciles e incrementa o compromiso coas metas. A competencia tanto interna como externa motiva á mellora, hai que ter coidado na formación de grupos durante as tarefas de adestramento para favorecer esta competencia.
O compromiso do adestrador ten que ir máis aló do mero adestramento técnico-táctico e involucrarse na formación e educación dos seus xogadores, como persoas que se defenderán na vida real non só no terreo de xogo.
Lembra sempre que o adestrador pode apoiarse na figura do psicólogo deportivo para formarse en competencias e habilidades para aprender a transmitilas baixo unha supervisión eficiente.
Imaxen: pixabay.com
Referencias bibliográficas
- Balaguer, I. Entrenamiento psicológico en el deporte, Ed. Albatros, Valencia, 1994
- Bandura, A.: Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 91-215, 1977.
- Bandura, A.: Social foundation of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice Hall, 1986.
