A adicción ás drogas é un dos trastornos que máis conflitos xeran tanto á propia persoa afectada como aos seus familiares e achegados. O consumo abusivo de drogas constitúe un dos maiores problemas para a saúde pública por todos os efectos directos e indirectos asociados. Con todo, é un trastorno tratable, que cunha boa terapia pode conseguir que a persoa dependente volva recuperar a súa vida e reintegrarse na sociedade.
A intervención psicolóxica profesional é esencial para conseguir os resultados desexados. Trátase dun trastorno crónico que debe levar asociado un seguimento personalizado e unha planificación terapéutica acorde co tipo de adicción e os seus problemas derivados, polo que os centros especializados adoitan ser a mellor solución. Acudir a unha clínica de desintoxicación en Cataluña ou na túa comunidade será o primeiro paso para recuperar a estabilidade da vida perdida polo consumo de drogas.
Fases do tratamento para deixar as drogas
O tratamento para desintoxicación de adiccións consta de catro grandes fases multidisciplinares e diferenciadas: desintoxicación, deshabituación, rehabilitación e reinserción.
- Desintoxicación. Nesta fase a persoa se desintoxica fisicamente da sustancia que consumía para lograr conseguir a abstinencia baixo a correspondente supervisión médica e sanitaria. Dependendo da sustancia pode ter unha duración aproximada de 15 días e poden usarse fármacos para facela máis levadía.
- Deshabituación. Esta parte do tratamento de desintoxicación céntrase máis nos aspectos psicolóxicos que desencadean a conduta de consumo, a súa identificación e substitución por outras condutas para eliminar o hábito de consumo. Todo iso seguindo un proceso terapéutico por obxectivos alcanzables. Esta fase pode ter unha duración, dependendo das sustancias e o progreso do paciente, de contorna a 6-8 semanas.
- Rehabilitación. É importante superar as dúas fases anteriores, que no seu conxunto adoitan durar contorna a 10 semanas para dar paso a esta fase de gran importancia para o paciente: a preparación para retomar a vida. Si o tratamento deu os froitos desexados, a persoa aprendeu a non depender da sustancia en concreto polo que esta fase do tratamento céntrase en rexenerar bos hábitos e comportamentos de prevención de recaída aprendidos nas fases anteriores e que se continúan ensinando durante este período que pode durar varios meses segundo os casos.
- Reinserción. Esta fase está relacionada directamente coa anterior, pero diferénciase da anterior no sentido de que se lle dá maior independencia ao paciente como parte do seu proceso de reinserción na sociedade polo que o tratamento vólvese máis ambulatorio para que a persoa recobre paulatinamente a súa normalidade.
Saber como deixar as drogas pasa por coñecer as fases ás que nos enfrontamos unha vez tomada sabíaa decisión de coller as rendas da nosa vida.
Avaliación e tratamento para a desintoxicación
O modelo de referencia para o tratamento das drogodependencias é o biopsicosocial. Este modelo caracterízase por analizar as interaccións entre o ambiente e os factores biolóxicos implicados nas condutas de consumo de drogas. É dicir, parte da probabilidade que existe de que unha persoa que consuma unha sustancia e convértase en adicto a ela relaciónase tres dimensións fundamentais do individuo que interactúan entre elas:
- As propiedades farmacolóxicas de devandita sustancia e o seu efecto no cerebro.
- Os procesos psicolóxicos básicos de aprendizaxe e socialización.
- O contexto social e cultural do individuo.
Estes factores dependerán da fase no proceso de dependencia na que se atope a persoa, unha dimensión ou outra terá maior ou menor peso sobre a persoa para continuar co consumo. Por exemplo, en moitos casos prevalece o factor social á propia influencia biolóxica da sustancia sobre o cerebro.
Como en calquera outro tipo de trastorno clínico, a avaliación dos problemas con adiccións segue o procedemento habitual (Secades, García e Fernández, 2019):
- Elaboración da historia clínica. Datos sociodemográficos e xerais, gravidade da adicció, disposición ao cambio, afectación neuropsicolóxica e outros trastornos. A gravidade do problema avalíase en función de sete grandes áreas: estado de saúde xeral; situación laboral e financeira; consumo de alcol e outras drogas; problemas legais asociados; relacións persoais e familiares; estado psicolóxico.
- Análises funcionais:
- Condutas de consumo: noción de craving. Fai referencia a analizar a urxencia imperativa que ten a persoa por consumir en determinadas situacións para que aprendan a identificalas.
- Condutas prosociales. Trátase de axudar a identificar as situacións agradables non asociadas ao consumo.
- Condutas problemáticas asociadas. Neste caso analízanse a cadea conductual que dá lugar a posibles recaídas e posibles problemas de comunicación que poida ter a persoa así como examinar as relacións interpersoais que poidan ser significativas para ela.
- Análise bioquímicos. É a parte máis obxectiva do proceso para coñecer o estado real da persoa que acode á axuda. As análises de sangue, ouriños ou pelo poden usarse como medida para reforzar ao paciente nas súas habilidades para afrontar o desexo de consumo.
- Proceso terapéutico. Neste aspecto rexístrase a evolución do paciente e exponse os obxectivos específicos para o resto de sesións e planificación do tratamento en función dos resultados obtidos a través de diversos instrumentos como formularios e follas de rexistro.
A partir de aquí, unha vez marcados os obxectivos e coñecido con detalle o caso procédese ao tratamento ao longo do catro fases anteriormente explicadas no cal se incorporarán diversos tipos de terapias adecuadas para cada caso concreto polo que é complexo determinalas para un caso xenérico. Entre elas, cabe destacar as entrevistas motivacionales ou o adestramento en habilidades e prevención de recaídas, o manexo de contigencias ou a exposición a estímulos.
As persoas adictas a drogas ou sustancias deben ser conscientes de que o seu problema é crónico e non deben baixar a garda en ningún momento, seguindo os pasos do tratamento e un seguimento profesional para evitar as posibles recaídas ou, para o caso de telas, saber sobreporse a tempo. Pódese saír das drogas, recupera o control da túa vida.
_____
Bibliografía e referencias:
Secades Vila, R., García Rodríguez, Ou., Fernández Hermida, J.R. (2016) Adiccións a Sustancias ilegais. En Vallejo Parella, M. A., Comeche Moreno, M.I.. Leccións de Terapia de Conduta. España: Dykinson
National Institute on Drug Abuse. Advencing Addiction Science.
