Rumores: factores e funcións

Image: Pixabay.com

Rumor procede do latín rumor, que significa ruído confuso de voces. Hoxe en día os rumores defínense como proposicións ou crenzas que se transmiten oralmente como certas, sen medios probatorios suficientes para ser demostradas. É unha forma de comunicación moi típica nas condutas colectivas.

Factores que inflúen nos rumores.

Segundo a teoría de Rosnow (1991) os rumores circulan en función de tres factores: incerteza xeral, credibilidade do rumor e a ansiedade que produce.

1. Incerteza xeral. Ha referencia á ambigüidade socialmente distribuída ao redor dun tema. Segundo os experimentos de Rosnow transmítese até un 78% máis un rumor ante unha situación de pouca claridade cognitiva. Nunha situación de caos, como un desastre natural, calquera noticia sexa certa ou non se transmitirá máis veces xa que é unha forma de resolver a tensión acumulada.

2. Credibilidade ou certeza ante o rumor. Trátase do grao de confianza que xera, na súa veracidade. Para validar as emocións que xeral e as actitudes contorna a el xa sexan positivas ou negativas as persoas tratamos de pensar que o rumor sempre ten algo de verdade. Lembremos o famoso experimento sociolóxico do rumor xerado artificialmente con Ricky Martin, un can, marmelada… creo que non fai entrar en detalles. Unha porcentaxe moi ampla de poboación deulle credibilidade só ante a expectativa xerada.

3. Ansiedade persoal. A ansiedade é un estado afectivo que se xera ante unha posible ameaza. Así, non só abonda con que sexa un feito con pouca claridade cognitiva senón que é unha forma máis de expresar as tensións emocionais de tipo ansiógeno. Para entender poñamos un exemplo co caso da gripe aviaria de hai uns anos, a certa poboación xeroulle ansiedade o feito de poder contraer a enfermidade e isto facilita o darlle credibilidade e transmitilo para evitar contagios.

Outros factores importante para a transmisión dos rumores son o grao de importancia, é dicir o nivel de recompensa ou castigo que podería levar o crer no rumor; e doutra banda o impacto social, é dicir, o número de persoas que se verían afectadas ou as veces que se repetiu.

Funcións dos rumores.

Segundo diversos autores (Allport e Postman, 1982; Rouquette, 1997) as funcións dos rumores serían as seguintes:

• Función catártica: ao expresar a nosa ansiedade polo feito, enojo ou outra actitude descárgase dita emoción.
• Xustificación: serve para validar socialmente unha emoción.
• Esforzo pola explicación: o atribuírlle un significado a un feito cumpre unha función de coñecemento. É dicir, é mellor facer pensar que sabemos algo que que somos uns uns ignorantes do tema.
• Pragmática: como prolongación á explicación lla justifica de forma colectiva: Exemplo: Dicir aquilo de sábeo todo o barrio”.
• Excitación estética: un rumor rompe a rutina diaria e transmite unha información nova que produce certo efecto dramático. Por exemplo, cando ás veces comunícase a morte doutra persoa a pesar de non sabelo certamente.

Para a psicoloxía social os rumores son un dos fenómenos máis estudados sobre o comportamento de masas e que neste artigo resumimos moi brevemente.

__

Referencias bibliográficas

Allport, G. W., y Postman, L (1947/1982): Psicología del Rumor, Buenos Aires, Editorial Psique. Rosnow, R.L. (1991): Inside Rumor. A personal Journey. American Psychologist, 46, pp484-496.