VIDEO ► Todos nos cremos boas persoas. Todos pensamos que non lle fariamos dano a ninguén pero, estás seguro de que somos todos uns *angelitos?. O psicólogo estadounidense Stanley Milgram (1933.-1984) non estaba seguro diso e realizou un controvertido experimento para coñecer o comportamento humano ante as ordes que exercía un superior. Corría o ano 1961 e os grandes xenocidios cometidos pola Alemaña nazi aínda estaban no aire. Os executores dos disparos ou os encargados de activar as cámaras de gas eran persoas malvadas ou só seguían ordes? Até onde chega a maldade humana?
Para tentar darlle unha explicación psicolóxica ideou o xa coñecido como:
En que consistía?
Recrutáronse voluntarios para un hipotético estudo sobre memoria e aprendizaxe, polo cal ían ser remunerados economicamente todos os participantes e ocultóuselles que en realidade ían ser partícipes dunha investigación de psicoloxía social sobre a obediencia á autoridade.
Para realizar o hipotético experimento de “memoria e aprendizaxe” requiríanse a tres persoas simultáneas:
Separouse ás persoas en dúas habitacións diferentes sen que se puidesen ver, só escoitar. Nunha delas estaba o “alumno” e na outra o mestre e o *experimentador. En presenza do mestre, átase ao “alumno” a unha especie de cadeira eléctrica que reducía a súa mobilidade e conectado a uns eléctrodos cunha “crema para evitar queimaduras” e indícaselle que as descargas poden ser moi dolorosas pero que non provocarían danos irreversibles. Cada fallo ás preguntas do mestre darían lugar a unha descarga progresiva.
Para comprobar que as descargas funcionan e imprimen dor infrínxese unha descarga de 45 *voltios tanto ao “alumno” como ao mestre. Desta maneira o mestre sabía de primeira man o que supuña cada descarga eléctrica.
Posteriormente, déixase ao “alumno” nun das habitacións xa preparado e o mestre e experimentador pasan ao outro módulo. Aquí é onde o mestre recibe unha serie de palabras que ha de ensinar ao “alumno” por orde do experimentador. Para iso o mestre lelle unha lista de palabras para que memorice e posteriormente lembre correctamente tras unha serie de opcións que se lle ofrecen. Debería pulsar un botón do 1 ao 4 para indicar a palabra correcta. Se a resposta é incorrecta o “alumno” recibiría unha descarga eléctrica que comezaría con 15 voltios e iría ascendendo até os 450 *voltios progresivamente a medida que acumula fallos.
O mestre pensa realmente que infrinxe descargas sobre o “alumno” cando en realidade é unha simulación e como bo actor representará os efectos das sucesivas descargas, queixándose cada vez máis pola excesiva dor: gritando, dando golpes á parede até pedindo a finalización do experimento e agonizando (270 voltios) e mesmo deixando de responder as preguntas (300 voltios).
A autoridade do experimentador conseguiu que a maioría dos mestres alcanzarán os 75 voltios a pesar do seu nerviosismo. Ao chegar aos 135 voltios algúns deles non quixeron continuar co experimento pero outros moitos continuaron asegurando que non se farían responsables do que lle puidese pasar ao “alumno”.
Cando os mestres pedíanlle ao experimentador non continuar este indicáballes que debían continuar mediante 4 frases imperativas consecutivas para cada vez que o pedían:
Só se tras a cuarta frase o mestre non quería continuar pararíase o experimento. En caso contrario continuaríase até os 450 voltios.
Iniciouse o mesmo proceso para os 40 voluntarios.
*Milgram estimou que a media de descarga máxima roldaría os 130 *voltios e que a voltaxe máxima só aplicaríano as mentes sádicas pero… estivo no certo?
O 65% dos voluntarios aplicaron a voltaxe máxima, aínda que moitos nunha situación de extrema incomodidade.
Ningún participante parouse até o nivel dos 300 *voltios.
E ti… que farías?
Milgram elaborou dúas teoría psicosociais tras este experimento:
Teoría da cosificación: unha persoa mírase a si mesma como un instrumento que realiza os desexos doutra persoa e por tanto non se considera a si mesmo responsable dos seus actos (militares que executan ordes).
Teoría do conformismo: un suxeito que non ten a habilidade nin o coñecemento para tomar decisións transferirá a toma de decisións ao grupo (o mestre entendía que o experimentador sabía o que facía e traspasoulle a súa responsabilidade).
Neste vídeo podes ver unha versión máis recente do estudo de Milgram pero con practicamente os mesmos resultados. Inquietante!
