Comunicación non violenta e comunicación asertiva

A comunicación non violenta é aquela que realizamos mediante un sistema de comunicación cuxa intención é relacionarse dunha maneira máis empática e cunha maior compaixón tanto cun mesmo como cos demais. Con este sistema de comunicación o que logramos é manter e mellorar as relacións interpersoais, tanto as máis íntimas como as máis banais, e de resolver máis eficazmente os conflitos dunha forma máis honesta e que beneficie positivamente ás necesidades de todos os participantes na interacción.

O modelo da comunicación non violenta foi creado por Marshall Rosenberg en 1984. Neste sistema para manter relacións positivas cos demais é importante centrar a comunicación nos pensamentos, necesidades e demandas das persoas, e evitando prexulgar ao interlocutor con linguaxes evaluativos. Todo iso evitando facelo desde a culpa, o medo, a provocación ou as ameazas. dunha forma máis compasiva.

Elementos da comunicación non violenta

• Observar. Se non estamos relativamente atentos ao que sucede é posible que entremos en avaliacións ou prexuízos fóra do que pasa en realidade o que nos levará a expresarnos de forma errónea.
• Análise dos propios sentimentos. Despois de observar hai que diferenciar os sentimentos e pensamentos. Como che sentes? Por exemplo: ofendido, contento, desgustado…
• Expor necesidades logo de identificar os sentimentos coñecendo sempre os valores humanos implicados.
• Facer unha petición moi específica. Se queres algo o pides, sen reviravoltas, de forma clara e concreta pero expresándoo en forma de pedido non dunha esixencia. A outra persoa ten que verse motivada a responder.

Exemplo: Nai ao seu fillo: “Non me gusta ver a roupa sucia tirada polo chan da túa habitación (observación), gústame que as habitacións se manteñan ordenadas (análise de sentimentos e necesidades), feixe o favor de recoller a habitación e meter a roupa sucia no cubo da roupa sucia (petición concreta)”. Se a petición produciu unha conduta positiva hai que reforzala positivamente.

Este modelo ás veces é criticado por non ser realista nin adaptativo á sociedade actual xa que pareces máis susceptible ou vulnerable a posibles ataques de terceiros, pero isto foi probado en sociedades e ambientes tremendamente violentos como prisións e resultou ser eficaz.

Pautas de comunicación non violenta

• Evitar linguaxe estática (bo/malo, normal/anormal, correcto/incorrecto).
• Uso dunha linguaxe máis dinámica que poida dar orixe a cambiar a situación de partida.
• Non facer comparacións.
• Evitar palabras que diten sentenza: “debe”, “debería” ou “ten que” ou outras que sentencien e esaxeren como: “nunca”, “como sempre”, “algunha vez”, “sempre que”, “a miúdo”, “habitualmente”, “con frecuencia” ou “de cando en cando”.
• Evitar emitir prexuízos, como dicir que se é deshonesto, vago, arrogante, etc
• Ser amable no discurso, firme e claro.

Comunicación asertiva

A psicoloxía compara o modelo da comunicación non violenta de Rosenberg (ou empática) coa comunicación asertiva. As características de comunicarse de forma asertiva son as que seguen:

• Conduta xeral: o suxeito actúa con naturalidade e espontaneidade, escoitando de forma atenta.
• Conduta verbal: a persoa asertiva fala obxectivamente, expresa xusto o que quere desde a postura da súa “Eu”, fala cando ten que dicir algo e fala ben de si mesmo se é necesario facelo.
• Voz: firme, relaxada e ben modulada.
• Mirada: existe contacto visual, mirada franca e ollos expresivos.
• Postura: relaxada e tranquila.
• Mans: movementos relaxados.

Unha persoa asertiva é a que defende o seu dereito a expresarse libremente sen danar aos demais. A asertividad permite á xente defenderse das críticas ou das peticións excesivas dos demais. Hai que ter en conta que o que non se pretenden sendo asertivo é lograr todo o que un quere custe o que custe, nin controlar ou manipular aos demais. O propósito só é eser un mesmo, o que mellorará a autoestima e a comunicación interpersoal.

Áreas da asertividad

• Autoafirmación: defender os dereitos, facer peticións e expresar opinións persoais.
• Expresar sentimentos positivos: facer e recibir eloxios e expresar agrado e afecto.
• Expresión de sentimentos negativos: manifestar desacordo ou desgrado de forma apropiada.

Aceptar as críticas

Aceptar erros sen necesidade de sentirse culpable, aínda que si responsable do feito en cuestión, é unha das características máis importantes das persoas asertivas. Xa que as críticas ás veces enténdense como ataques persoais ou laborais e a xente pode responder de tres formas:

• Responder con outra crítica (modelo agresivo)
• Justificarse, escusarse ou negalo (modelo pasivo)
• Recoñecer a crítica se é certa sen sentirse mal por iso (modelo asertivo)

Para aceptar críticas de forma asertiva é necesario ter en conta estas 7 pautas:

1. Aceptar claramente a crítica, se é certa.
2. Negar a crítica se non é certa, pero sen ofender á persoa que a realiza.
3. Recoñecer a crítica e non xeneralizar a outras parecidas.
4. Non reaccionar atacando con outra crítica.
5. Manter un ton de voz adecuado, sen gritar pero tampouco con voz moi débil. Normal.
6. Manter unha postura relaxada. Ás veces comunicamos co corpo.
7. Mirar aos ollos á persoa que está a realizar a crítica.

Todo o mundo quere recibir unha comunicación honesta e se nós tamén pomos da nosa parte crearase un clima reconfortante para ambas as partes. Proba a manter unha comunicación non violenta na túa día a día. Falando enténdese a xente.